HOOFJOmEKKEN DER MODERNE VOLKSEUISHOUDÏNG. 91
bekleed is met de macht tot dwang, en in zooverre van vrijwillige
coöperatieve vereenigingen verschilt. De staat is een
dwingend coöperatief gemeenebest. Het volk handelt door
middel van den staat en zijne verschillende onderdeden. »Wij,
het volk", laten door ons Bondsbestuur een postkantoor oprichten.
„Wij, het volk", laten andere dingen doen door ons
bestuur van den staat New-York, van Maryland, als het te
pas komt. ,Wij, het volk", doen nog andere dingen door
onze agenten,de stedelijke overheden van New-York, Boston,
of Baltimore. Eene oudere opvatting, afkomstig van europeesche
despotische rijken, noemt de staatsbemoeiing staatsvoogdij, maar
zij, die eene bemoeiing zooals b.v. den aanleg eener gasfabriek
door de gemeente voogdij noemen, hebben nooit de grondgedachte
gevat der moderne democratie, welke leert, dat de
regeering niet is iets van ons verschillend en dat buiten ons
staat; de regeering — zijn wij zelven. Men is niet meer bevreesd
voor de regeeringsbemoeiing, zooals dat, onder den invloed van
denkbeelden door fransche revolutionaire leiders verspreid, in het
begin dezer eeuw het geval was. Staatsbemoeiing is een der machtigste
factoren, waardoor de beschaving vooruitgaat. Zoo merken
wij in een land als Duitschland een hoogen trap van beschaving
op, die grootendeels het resultaat is van de staats-bemoeiing.
Particulier initiatief is ook noodzakelijk. Aan den
anderen kant voelt men, dat de alleenheerschappij in de industrie
van eenig principe, welk dan ook, nadeelig moet werken.
Daarom wenschen wij, buiten het terrein der staatsbemoeiing,
een gebied te bezitten voor de industriëele werkzaamheid van
individuen of van hunne vrijwillige combinaties, in den vorm
van vennootschappen, coöperaties, maatschappijen en, volgens
sommigen — hetgeen anderen betwisten —, vereenigingen van
maatschappijen, zooals wij in de nieuwste ontwikkeling der
industriëele organisatie zien opkomen: de trusts.
Eenige functies van het staatsgezag. Het doel van den
staat is derhalve, in zeer algemeene termen gezegd, de bevordering
der volkswelvaart; en meer in 't bizonder om econo-
