Theoretische en praktische handleiding tot de kennis der notariëele boekhouding naar de dubbele methode

              ^4^
: ^ } ^ -
l-«
!)>-..
^ ; ' ^ ; • ' ^ ^ • ;
^saa
V S AO ^ ' :
^ > ^ ^ ^ '
l..\
K ,^L* \
Regelen
2.
3.
4.
5.
6.
omtrent het gebruik der boekerij van het Nederlands Insti­tuut
van Accountants, vastgesteld in de bestuursvergadering
van 5 Mei 1948.
Leden en assistenten van het Instituut kunnen gratis van
de bibliotheek gebruik maken.
De termijn van uitlening is als regel één maand; deze kan
op aanvraag worden verlengd.
Indien een herinnering aan terugzending nodig is, betalen
leden en assistenten hiervoor f O 10 administratiekosten.
Tijdschriften v/orden alleen in gebonden jaargangen uit­geleend;
lopende jaargangen liggen ter inzage.
Boeken, welke voor examinatoren van belang kunnen zijn,
kunnen indien nodig binnen de duur van een maand worden
teruggevraagd. Van deze omstandigheid wordt als regel in
de desbetreffende boeken melding gemaakt.
Anderen dan leden of assistenten van het Instituut kunnen
van de bibliotheek geen gebruik maken, uitgezonderd:
bibliotlieken, ten aanzien waarvan wederkerigheid verzekerd
is, en wel gratis, indien ook te dezen aanzien wederkerig­heid
bestaat,
studenten van Nederlandse Universiteiten of Hogescholen,
op dezelfde voorwaarden als die, welke ook voor assistenten
van het Instituut gelden,
personen die, ter beoordeling van de Adjunct-Secretaris
van het Instituut, onder door hem te stellen voorwaarden
tot het gebruik van de bibliotheek worden toegelaten.
Koninklijk NIVRA
2060 017 5552
THEORETISCHE EN PRAKTISCHE HANDLEIDING
TOT DE KENNIS DEK
NOTARIEELE BOEKHOUDING.
1
HANDLEIDING
TOT DE KENNIS DEE
NOTARIEELE BOEKHOUDING
NAAR DE DUBBELE METHODE
DOOR
A. SNOODIJK,
CAHDIDAAT-NOTARIS TE ROTTEKDAM.
1
EOTTERDAM,
WENK & BIRKHOFF.
1900.
3
K
BOEK-, COURANT- EN STEENDRUKKERIJ Q. J . THIEME, NIJMEGEN
Het boekje, dat ik hierbij Notarissen en Candidaat-Notarissen
aanbied, heeft zijn ontstaan te danken aan de, in het W. v. N.
en E. van 17 October 1897, gestelde vraag, of er in Nederland
of elders een geschikt handboek bestaat voor de Boekhouding op
Notariëele kantoren en het daarop door de redactie gegeven ontkennend
antwoord, onder opmerking dat er aan zoo'n werk zeer zeker behoefte
bestaat en de Notaris, die er zijn ledigen tijd eens aan zou willen
besteden, zeker nuttig werk verrichten zou.
Hoewel ik in dien tijd, toen ik met allerlei bezigheden overladen
was, zulk een vrij omvangrijken arbeid niet kon op mij nemen, bleef
toch de gedachte daaraan mij bij; en het denkbeeld er te eeniger
tyd uitvoering aan te geven nam langzamerhand een meer vasten
vorm aan, toen, in de twee jaren, die daarop volgden, de gebreken
in de Notariëele Boekhouding herhaaldelijk werden besproken en
niet zelden op wettelijke regeling aangedrongen werd.
Dat er aan de boekhouding op een groot aantal onzer Notaris­kantoren
grove gebreken kleven en dat er 'zelfs zijn, waarop zij
zoogoed als geheel ontbreekt, valt dan ook niet te ontkennen; doch
dat daaraan door wettelijke regeling afdoende is tegemoet te komen —
met behoud van het tegenwoordig karakter van het ambt — acht
ik te eenenmale onjuist. Het wil mij toch voorkomen, dat de
toestand niet aan de wet geweten moet worden, maar dat — het
zij met bescheidenheid gezegd — de weinige kennis, die de meeste
Notarissen en Candidaat-Notarissen van het Boekhouden hebben,
daarvan de eenige oorzaak is.
Ik heb dan ook meermalen Notarissen ontmoet, die gaarne eene
regelmatige Boekhouding wilden aanhouden, maar niet wisten hoe
die in te richten.
Yooral dit laatste geeft mij grond voor de meening, dat er onder
de Notarissen en Candidaat-Notarissen zeer velen zijn, die met het
Boekhouden in het algemeen en met de Notariëele Boekhouding in
hei bijzonder, gaarne wat nader willen kennismaken.
Totaal gemis aan lectuur, ten opzichte van de laatste, is daartoe
echter voor allen een bezwaar; velen zijn ook niet eens in de
gelegenheid zich door deskundigen te laten voorlichten, terwijl er
eindelijk nog gevallen zijn, waarin het inroepen van deskundige hulp,
met het oog op de geheimhouding, moet worden nagelaten.
Deze en andere bezwaren, die de verbreiding der kennis van het
Boekhouden onder Notarissen en collega's in den weg staan, deden
mij beproeven eene eenvoudige handleiding te schrijven, die, naar
ik hoop, hen die daartoe lust en gelegenheid hebben, zal in staat
stellen zich door eigen studie zooveel van de onderwerpelijke weten­schap
eigen te maken, als voor een ordelijk beheer van de meeste
onzer Notariskantoren noodig en voldoende is.
Moge ik daarin zijn geslaagd!
A. SNOODIJK.
EoTTERDAM, September 1900.
KORTE INHOUD.
HOOFDSTUK BLADZ.
I. Inleiding 1
II. Hoofdboeken 5
III. Rekeningen 11
IV. Balans 24
V. Het afsluiten en openen der rekeningen 81
DAGELIJKSGHE METHODE.
VI. Volledig memoriaal 35
VIL Journaal 61
VIII. Grootboek 91
IX. Het opmaken der balans, Proefbalans, Inventaris, Balans 153
MAANDELIJKSCHE METHODE.
X. Hulpboeken 161
Prima-nota, Kasboek, Zegelboek, Registratieboek,
Verschottenboek, Onkostenboek 167—203
XL Declaratieboek 205
XII. Journaal 233
XIII. Grootboek, Proefbalans, Balans 247
XIV. Bijboeken, Rekening-courantboek, Hypothekenboek, Legger 317
XV. Het aanleggen eener dubbele boekhouding 332
HOOFDSTUK I.
Inleiding.
"§ 1. Boekhouden. Onder boekhouden verstaat men het naar
vaste regels, op rekeningen aanteekenen van alle handelingen, die
verandering brengen in de grootte of den aard van ons kapitaal.
§ 2. Men volgt bij het boekhouden de enkele of de dubbele methode,
al naarmate men elke handeling die verandering in het kapitaal
brengt op ééne rekening, of wel op twee verschillende rekeningen
aanteekent.
Teekent men dus eenige handeling slechts aan op de rekening van
hem, die tengevolge daarvan onze debiteur of crediteur wordt, dan
houdt men enkel boek; teekent men echter dezelfde gebeurtenis,
in tegengestelden zin, tweemaal aan, en wel éénmaal op de rekening
van den debiteur en éénmaal op die van den crediteur, dan houdt
men dubbel boek.
Heeft bijv. A. te Rotterdam, die boekhoudt, een cylinderbureau
gekocht van den aldaar wonenden B. en de koopsom ad f 200. —
niet terstond betaald, dan kan A. van deze handeling in zijne boeken
aldus melding maken:
Debet. B. alhier. Credit.
1900
Jan. 3 Voor een cylinder­bureau
f 200
Door deze boeking is van het voorgevallene slechts melding
gemaakt op de rekening van den crediteur; laat men het daarbij,
1
2
dan is de boekhouding eene enkele; gaat men echter verder, door
van dezelfde handeling nog eens melding te maken op de rekening
van den debiteur, bijv.:
Debet. A. alhier. Credit.
1900
Jan. 3 Voor een cylinder-bureau
f 200 —
dan houdt men dubbel boek.
Wordt later de koopsom door A. voldaan, dan kan daarvan op
overeenkomstige wijze door A. aldus worden melding gemaakt:
Debet. B. alhier. Credit.
1900
Jan. 10 Voor ontvangen . . /•200 —
Debet. A. alhier. Credit.
1900
Jan. 10 Voor betaald aan B. /•200 —
Na aldus de beide handelingen {1'^ het koopen en 2^ de betaling)
te hebben genoteerd, zal de verhouding tusschen A. en B. in de
boeken van A. als volgt zijn aangeduid:
'S
Debet. B. alhier. Of edit.
1900
Jan. 10 Voor ontvangen . . ƒ200 —
1900
Jan. 3 Voor een cylinder-bureau
f 200 —
Debet. A. alhier. Credit.
1900
Jan. 3 Voor een cylinder-bureau
/•200
1900
Jan. 10 Voor betaald aan B. ƒ 200
Daar men bij het dubbel boekhouden niet alles, wat ons zelf betreft,
op eene enkele rekening boekt, waarboven onze naam staat, maar
men dat op verschillende rekeningen doet, die worden aangeduid met
den naam van de soort der zaken, die op elke rekening gebracht
worden, is de rekening van A. — die boekhoudt — voor wat den
koop van de bureau betreft, te vervangen door de rekening:
Debet. Kantoormeubelen. Credit.
1900
Jan. 3 Voor een cylinder-bureau
ƒ200 —
en voor zooveel de betaling aangaat door:
Debet. Cassa. Credit.
1900
Jan. 10 Voor betaald aan B. / 2 00 —
4
Uit het vorenstaande volgt dus, dat het dubbel boekhouden niets
anders is, dan het aanwijzen, in onze boeken, zoowel van den persoon
die, tengevolge van eenige handeling, schuldig of debet wordt, als
van dien, die tengevolge van dezelfde handeling eene vordering krijgt
of credit wordt; een en ander met vermelding van de reden, die
daartoe aanleiding gaf.
§ 3. Boeken. De boeken, bij het dubbel boekhouden in gebruik,
worden onderscheiden in hoofd- en hulpboeken. Ook spreekt men nog
van bijboeken, waarmede men dan de boeken bedoelt, die niet in
verband staan met journaal en grootboek.
HOOFDSTUK II.
Hoofdboeken.
Tot de hoofdboeken worden gerekend:
Het memoriaal,
Het journaal,
Het grootboek en
Het balansboek.
Volgens sommigen worden deze boeken hoofdboeken genoemd,
omdat zij in geen enkele goed ingerichte boekhouding ontbreken,
hoewel erkend wordt, dat een bekwaam en nauwgezet boekhouder
het journaal zou kunnen ontberen. '
§ 4 . Het memoriaal. Het memoriaal is het dagboek, waarvan
het houden, in art. 6 Wetboek van Koophandel, den koopman wordt
voorgeschreven. Men is het algemeen eens, dat het uit meer dan een
boek kan bestaan; het aantal hangt in elke boekhouding af van den
aard en den omvang der zaak.
In het memoriaal wordt melding gemaakt van alle handelingen,
die verandering brengen in het kapitaal, en voorts van alle gebeur­tenissen,
die in het oog moeten gehouden worden, zoodat het ten
slotte een getrouw verslag geeft van alles, wat op het kantoor voor­valt,
bijv.:
Januari 1900.
2 Voor M. Groot betaald voor kad. en hyp.
recherche
Voor J. Kool betaald kad. extract on hyp.
recherche
,•*
f 0
f 0
75
80
Januari 1900.
Voor M. Groot geconci en geminii hyp.
obligatie ten behoeve van P. Groen,
groot f 3000.—, met borderellen. . Zi. ')
Voor J. Kool geconcd en gemind koopakte,
betrekkelijk 2.3590 hectaren bouwland in
den Apolder, door hem gekocht van
P. Jansen voor ƒ4718.-, Zi.
Ontvangen van P. Groen voor de af te
sluiten leéning met M. Groot
De hyp. obligatie ten laste M. Groot ge­passeerd
en aan hem voor rekening van P. Groen
betaald
De koopakte voor J. Kool gepasseerd . .
en van hem ontvangen :
voor rekening van P. Jansen, voor koop­prijs
v/h bouwland i/d Apolder
met 12/m grondlasten ad
en voor mijne nota van kosten folio . . .
Betaald aan P. Jansen den koopprijs van
het door hem aan J. Kool verkochte
bouwland ad
onder aftrek van :
het bedrag der hyp. obligatie ten behoeve
van J. Koos, per resto
groot ƒ3000.—
met 8/m rente a 4''/o
's iaars van 1 Aug. 1899
tot 1 April 1900 ad „ 80.—
en mijne nota folio ad
waarvoor zijne rekening te debit.
ƒ8.080.—
8.50
Voor P. Jansen opgemaakt en gepasseerd
roiementsakte door J. Roos Zi.
en voor rekening van P. Jansen betaald
aan J. Roos voor aflossing en rente . .
ƒ4.718
16
158
ƒ4.734
ƒ 3.088 50
20
f O
ƒ 3.000
75
memorie.
ƒ3.000 —
memorie.
ƒ 4.892
f 1.645
f O
„ 3.080
50
37*
§ 5 . H e t j o u r n a a l . Het journaal dient om de personen, die,
tengevolge van eenige handeling — als : ontvangen, betalen, diensten
bewijzen enz. — ons iets schuldig worden, of van ons iets te goed
1) Zl. = Zegel.
7
hebben, nauwkeurig als debiteuren of crediteuren aan te duiden;
m. a. w. om de posten, die in het memoriaal voorkomen, zoodanig
te omschrijven, dat zij gemakkelijk, zonder gevaar van fouten te
maken, in het grootboek kunnen worden overgebracht. Het doet
als het ware dienst als trechter, waardoor de in het memoriaal
opgeteekende gebeurtenissen haren weg vinden naar het grootboek,
dat — zooals later zal blijken — uit verschillende rekeningen samen­gesteld,
bestemd is om een, zoo gedetailleerd mogelijk, overzicht te
geven van de zaak in haren geheelen omvang.
Men houde echter in het oog dat in het journaal alleen diè posten
uit het memoriaal worden overgebracht, die wijziging brengen in het
kapitaal, en niet die gebeurtenissen die slechts voor memorie zijn
opgeteekend.
Intusschen is dat aanwijzen van den debiteur en van den crediteur
niet zoo gemakkelijk als men oppervlakkig zou kunnen meenen.
Daarom volgen hier- eenige regelen, die men kan toepassen bij het
debiteeren en crediteeren van de verschillende hierna behandelde
rekeningen, als:
bij Persoonlijke rekeningen wordt:
D e b e t :
hij, die voor eigen rekening ontvangt,
hij, voor wiens rekening door anderen wordt ontvangen,
hil, die schuldig wordt;
en C r e d i t:
hij, die voor eigen rekening betaalt,
hij, voor wiens rekening door anderen wordt betaald,
hij, die schuldeischend wordt.
De Zakelijke rekeningen worden:
D e b e t :
voor het ontstaan eener bezitting,
voor het te niet gaan eener schuld;
en C r e d i t:
voor het te niet gaan eener bezitting,
voor het ontstaan eener schuld.
Wat eindelijk de Hulprekeningen betreft-worden:
de rekeningen ,Zegel", „Registratie", „Verschotten" en „Onkosten"'
(uitschotten):
D e b e t :
voor gedane aankoopen of betaalde voorschotten.
C r e d i t ;
voor overboekingen op de rekening „Declaratiën", en de hierna
behandelde rekeningen „Declaration", „Interest", „Onkosten" (lasten)
„Provisie" en dergelijke.
D e b e t :
voor vermindering van het kapitaal.
C r e d i t :
voor vermeerdering van het kapitaal.
De genoemde rekeningen worden bij de vorming van de rekening
„Verlies en Winst" (zie § 48):
D e b e t :
voor de overboeking van de op die rekeningen voorkomende winsten, en
C r e d i t :
voor de overbrenging van de op die rekeningen genoteerde verliezen.
Past men deze regelen op de op pagina 6 voorkomende memori-aalposten
toe, dan kan men aldus redeneeren:
Op 4 Januari ontvangt de notaris van P. Groen ƒ3.000.—; de
zakelijke rekening „Cassa" wordt debet (er ontstaat eene bezitting);
P. Groen betaalt en wordt voor zijne betaling credit.
Op 5 Januari betaalt de notaris aan M. Groot/" 3.000.—, voor reke­ning
van P. Groen ; laatstgenoemde, P. Groen, wordt debet, omdat
voor diens rekening door M. Groot wordt ontvangen, en de zakelijke
rekening „Cassa" wordt credit (er gaat eene bezitting te niet).
Op 6 Januari ontvangt de notaris van J. Kool, voor rekening van
P. Jansen, /'4.734. —, benevens zijne nota van kosten ad ƒ158.— ;
de zakelijke rekening „Cassa" wordt debet voor ƒ4.892.— (er ont­staat
eene bezitting); de betaling wordt gedaan door J. Kool, maar
voor rekening van P. Jansen, zoodat P. Jansen credit wordt voor
ƒ4.734.— ; het kapitaal wordt vermeerderd met het bedrag van de
nota, zoodat de rekening „Declaratiën" gecrediteerd moet worden
met ƒ158.—.
Op 6 Januari betaalt de notaris aan P. Jansen ƒ 1.645.50 en brengt
hem in rekening het bedrag zijner nota voor kosten van roiement
ad ƒ8.50; P. Jansen wordt debet, omdat hij ƒ1.645.50 voor eigen
rekening ontvangt en ƒ8.50 schuldig wordt voor kosten van roie­ment.
De zakelijke rekening „Cassa" wordt credit voor ƒ1.645.50,
omdat er eene bezitting te niet gaat, en de rekening „Declaratiën"
wordt credit voor ƒ8.50, omdat het kapitaal vermeerdert.
Eindelijk betaalt de notaris op 8 Januari aan J. Roos, voor reke­ning
van P. Jansen, ƒ8.080.— ; P. Jansen wordt voor dat bedrag
debet, omdat door J. Roos voor rekening van P. Jansen wordt ont­vangen,
en de zakelijke rekening „Cassa" wordt voor hetzelfde bedrag
credit, omdat er eene bezitting te niet gaat.
9
§6. J o u r n a l i s e e r e n . Het in den vereischten vorm overbrengen
van de daarvoor vatbare posten uit het memoriaal in het journaal'
noemt men journaliseeren.
Elke journaalpost bestaat uit twee deelen, het debet- enhetcredit-gedeelte.
Vóór de namen van de debiteuren en crediteuren bevinden zich
in het journaal twee kolommen; de binnenste is bestemd voor de
datums, terwijl in de buitenste, naast de namen van de debiteuren
en crediteuren, de folio's worden vermeld, waarop hunne rekeningen
in het Grootboek te vinden zijn ; wederkeerig wordt in het Grootboek,
naast eiken post, in eene daarvoor bestemde kolom, verwezen naar
het folio in het journaal vanwaar de post is overgenomen.
Bij het journaliseeren gaat men als volgt te werk:
Men noemt eerst den debiteur, of — als er meer zijn — de debi­teuren;
vermeldt daaronder datgene, wat tot het debiteeren aanlei­ding
geeft, en trekt vervolgens hot bedrag, waarvoor gedebiteerd
wordt, uit; men trekt voorts een inktstreep door de beide links voor­komende
kolommen en door de geldkolom, waardoor het debet-ge-deelte
van den journaalpost wordt afgescheiden van het creditgedeelte.
Daarna noemt men op overeenkomstige wijze den crediteur, voor­afgegaan
door het voorzetsel „aan", vermeldt daaronder de reden,
waarom gecrediteerd wordt, trekt voorts het bedrag uit en sluit den
post door inktstrepen af.
De namen van de debiteuren en crediteuren worden altijd met eene
eenigszins grootere letter geschreven, om beter in het oog te vallen;
het voorzetsel „aan', vóór de namen der crediteuren, heeft geenerlei
beteekenis; het wordt door bijna alle boekhouders gebruikt om te
doen uitkomen, dat men met een crediteur te doen heeft.
De volgende journaalposten, die alle in § é hiervoor gememorali-seerd
zijn, kunnen tot opheldering dienen:
Januari 1900. ï"oi. i.
•
4
5
Oassa.
Voor ontvangen
Aan P. Groen.
Voor betaald [
P. Groen.
voor door M. Groot ontvangen . . .
Aan Cassa.
Voor betaald aan M. Groot
" 1
f 3.000
f 3.000
f 3.000
f 3.000 —
«
10
Januari 1900.
4
4
4
6
6
8
Cassa.
Voor van J. Kool ontvangen . . . .
Aan P. Jansen.
Voor door J. Kool betaald
Aan Declaration.
Voor mijne nota folio 4
P. Jansen.
Voor ontvangen
„ mijne nota folio 5
Aan Cassa.
Voor betaald
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota folio 5
P. Jansen.
Voor door J. Roos ontvangen. • - .
Aan Cassa.
Voor betaald
/• 4.892
\f 4.734
„ 158
ƒ 4.892
/• 1.645
L, 8
/• 1.654
f 1.645
„ 8
f 1.654
f 3.080
f 3.080
-
-
50
50
-
50
50
-
-
Uit deze voorbeelden blijkt, dat — onverschillig of in een journaal-post
een of meer debiteuren en eenof meer crediteuren voorkomen —
de telling van het debetgedeelte van den post altijd gelijk moet zijn
aan de telling van het creditgedeelte daarvan, m. a. w. dat er in
eiken journaalpost tusschen debet en credit evenwicht moet zijn.
Hierop berust het geheele systeem van dubbel boekhouden.
§ 7 . Het G r o o t b o e k . Het Grootboek bevat — en is geheel
samengesteld uit — de rekeningen van personen, waarmede wij in
betrekking staan of hebben gestaan, benevens de rekeningen van
zaken, die men als personen voorstelt. Zoo kan men zich de rekening
,Cassa' voorstellen als kassier, de rekening „Effecten" als houder
der eflectenportefeuille, enz.
§ 8 . Het B a l a n s b o e k . Dit boek dient alleen tot inschrijving
van ;de na eenig tijdvak opgemaakte Balans.
•
HOOFDSTUK III.
Rekeningen.
§ 9. Eene rekening is een staat, aangelegd en gehouden op twee
naast elkander liggende bladzijden, die hetzelfde nummer dragen.
De eene bladzijde, gewoonlijk de linker, is de debet-, de andere
de creditzijde der rekening.
Alle posten, die in het journaal voorkomen, worden daarin op de
daarvoor aangewezen rekeningen ov,ergebracht, want het journaal is
juist bestemd om aan te wijzen, welke rekeningen gedebiteerd en
welke gecrediteerd moeten worden, voor welk bedrag dat moet plaats
hebben en met vermelding van de reden waarom dat geschiedt.
De rekeningen worden onderscheiden in: Persoonlijke en Onper­soonlijke
of Zakelijke rekeningen; beide kunnen als hulp- of tusschen-rekeningen
voorkomen.
Elke rekening vertegenwoordigt een persoon, hetzij den persoon,
die boekhoudt of anderen ; eene hulprekening treedt in de plaats van
eene andere rekening.
Wij zullen nu — te beginnen met de Persoonlijke — deze reke­ningen
kort nagaan en daarbij opgeven, wanneer zij gedebiteerd en
gecrediteerd worden.
§ 10. P e r s o o n 1 ij k e r e k e n i n g e n . De persoonlijke rekenin­gen
wijzen de flnancieele verhouding aan tusschen hem, die boek­houdt,
en anderen. Zij dragen de namen van en vertegenwoordigen
de personen op wie zij betrekking hebben. Wordt iemand tengevolge
van eenige handeling debiteur of crediteur van hem, die boekhoudt, dan
wordt daarvan o. m. op de rekening van dien persoon melding gemaakt;
wordt hij debiteur, dan maakt men daarvan melding op de debetzijde
van zijne rekening, m. a. w. men debiteert zijne rekening; wordt hij
crediteur dan wordt daarvan op overeenkomstige wijze melding
gemaakt op de creditzijde zijner rekening; men zegt, dat men zijne
rekening crediteert.
12
Voor debiteeren en crediteeren kan men ook zeggen „belasten' en
„ontlasten."
Tot toelichting diene de rekening van P. Jansen, waarop zal
worden gebracht, al wat men omtrent hem in het journaal en, in
verband daarmede, in het daaraan voorafgaande memoriaal vermeld
vindt, bijv.:
Debet. P, Jansen. Credit.
1900
Jan. Voor ontvangen . .
„ mijne nota folio
, door J. Roos
ontvangen . .
f 1.645
„ 8
„ 3.080
f 4.784
1900
Jan. Voor door J. Kool
betaald . . . /'4.7,S4-
f 4:.1U -
Uit deze rekening kan dus ten allen tijdje blijken, hoe onze flnan-ciëele
verhouding is geweest tot P. Jansen en hoe die verhouding is
opgeheven. Het resultaat van al deze boekingen toch is, dat de reke­ning
aan de debet- en aan de creditzijde hetzelfde bedrag aanwijst,
waaruit volgt, dat P. Jansen ons evenveel schuldig is, als hij van
ons te goed heeft, en dat dus alles tusschen hem en ons is vereffend.
Wees bijv. de creditzijde een grooter bedrag aan dan de debetzijde,
dan zou daaruit volgen, dat Jansen van ons meer te goed had, dan
hij ons schuldig was; dat zijne rekening dus een saldo aanwees, en
wel, omdat het meerdere aan de creditzijde zou voorkomen, een
creditsaldo, een saldo te goed; omgekeerd zou men spreken van een
debetsaldo, een saldo schuld.
De vóór de geldkolom staande cijfers wijzen de folio's aan van het
journaal, waaruit de verschillende posten zijn overgenomen. Slaat
men die folio's van het journaal op, dan zal men daar op overeen­komstige
wijze (vóór de namen der debiteuren en crediteuren) naar
de rekening van P. Jansen, in het grootboek, worden verwezen.
Indien men voor ieder, met wien men tengevolge van eenige han­deling
in eene financiëele verhouding komt te staan, eene afzonder­lijke
rekening in het grootboek moest openen, zou dat boek al spoedig
van te groeten omvang worden en dientengevolge het overzicht
minder beknopt. Vandaar dat men onder den collectieven naam van
„Debiteuren" of „Crediteuren" slechts ééne rekening opent voor per­sonen
met wie men slechts eene enkele maal aldus in aanraking
komt en waarmede de tengevolge van eenige handeling tusschen hem
13
en ons ontstane verhouding door eene tweede handeling in eens
opgeheven wordt.
Voorbeeld. In het memoriaal, in § 4 hiervoor, vindt men vermeld
dat P. Groen óp 4 Januari aan den notaris ƒ3.000.— betaalt, die dat
bedrag bij het passeeren der hyp. obligatie zal uitkeeren aan M. Groot.
Nu is het onnoodig om voor P. Groen eene afzonderlijke rekening te
openen, waarop niets zou voorkomen, dan aan de creditzijde de ver­melding
van de ontvangst der/3.000.— en aan de debetzijde die van
de betaling van hetzelfde bedrag in eens aan M. Groot. In plaats
daarvan opent men dus eene rekening „Crediteuren", omdat P. Groen,
tengevolge van de eerste handeling — de betaling — crediteur wordt,
en waarop dan naderhand nog een aantal dergelijke gebeurtenissen
kunnen worden gebracht, bijv. :
Debet. Crediteuren. Credit.
1900
Jan. 5 P. Groen voor ont­vangen
door M. Groot f 3.000 —
1900
Jan. 4 P: Groen voor betaald f 3.000 —
In het gestelde geval had P. Groen de/3.000.— aan den notaris
ter hand gesteld, vóórdat de hyp. obligatie werd verleden. Men kan
zich echter ook het geval denken, dat P. Groen het geld eerst op-
8 Januari beschikbaar had, dat M. Groot het bedrag per se op 5 Jan..
noodig had en de betrokken notaris het daarom voor P. Groen betaalde.
De eerste handeling, die de verhouding tusschen P. Groen en den
notaris deed geboren worden, was de betaling door den laatste aan
M. Groot; daardoor werd P. Groen debiteur van den notaris; deze
boekt dus die gebeurtenis — alsmede de latere betaling door
P. Groen — op de rekening „Debiteuren", bijv.:
Debet. Debiteuren. Credit.
1900
Jan. 5 P. Groen voor ontvan­gen
door M. Groot ƒ3.000 -
1900
Jan. 8 P. Groen voor betaald f 3.000
i
De beide rekeningen „Debiteuren" en „Crediteuren" kunnen toteene
14
•enkele rekening worden vereenigd onder den naam van „Debiteuren
en Crediteuren", „Diverse Personen" of enkel „Personen."
Behalve de genoemde komen in de boekhouding nog een aantal
persoonlijke rekeningen voor, die een collectieven naam dragen. Hier
wordt slechts de aandacht gevestigd op de volgende:
1. Beleening o/g (opgenomen geld).
2. Beleening u/g (uitgegeven geld).
3. Hypotheek o/g.
4. Hypotheek (u/g).
5. Deposito o/g.
6. Deposito u/g.
§11. B e l e e n i n g o/g. Indien de notaris van anderen geld leent
tegen inpandgeving van, effecten of andere zaken, dan kan hij daar­voor
openen de rekening „Beleening o/g"; zij wordt gecrediteerd voor
•de verstrekking en gedebiteerd voor de terugontvangst van het geld.
Zij vertegenwoordigt de geldgevers.
§ 12. B e 1 e e n i n g u/g. Leent de notaris tegen de in de vorige
paragraaf genoemde inpandgeving aan anderen geld, dan kan hij
•daarvoor openen de rekening „Beleening u/g." Zij wordt gedebiteerd
voor de sommen, die anderen van den notaris ter leen ontvangen
•en gecrediteerd voor de teruggave; zij vertegenwoordigt de geld­nemers.
§ 13. H y p o t h e e k o/g. H y p o t h e e k u/g. Voor deze reke­ningen
geldt met de noodige wijzigingen, wat omtrent de overeen­komstige
rekeningen „Beleening o/g' en „Beleening u/g" is gezegd.
Zoo de in deze en de beide voorgaande paragrafen bedoelde han-
•delingen niet veelvuldig voorkomen, zullen zij meestal geboekt worden
•op rekeningen, waarboven de naam van den beti'okken debiteur of
-crediteur staat.
§ 14. D e p o s i t o o/g. Men opent deze rekening, als men veel­vuldig
gelden van anderen in deposito neemt, omdat het aantal reke-
•ningen in het grootboek anders te groot zou worden.
Boekt men alle ontvangen en terugbetaalde deposito's op ééne
rekening, dan kan men bovendien met een oogopslag zien, hoeveel
men te dier zake van anderen onder zich heeft.
Die rekening wordt dan gecrediteerd voor de a deposito aan den
•notaris gegeven gelden en gedebiteerd voor de van hem terugont­vangene.
Zij vertegenwoordigt de geldgevers.
§ 15. D e p o s i t o u/g. G-eeft men dikwijls en aan verschillende
personen gelden in deposito, dan kan men daarvoor, terwille van
ihet overzicht, eveneens eene collectieve rekening openen, die men
15
debiteert voor de door anderen van ons a dei30sito ontvangen sommen
en crediteert voor de door hen terugbetaalde. Zij vertegenwoordigt
de geldnemers.
De tengevolge van de in de vorige paragrafen bedoelde handelingen
verschuldigde renten, worden op de rekening „Interest" gebracht.
Nevens de hier behandelde, komen in de boekhouding nog twee
persoonlijke rekeningen voor, die den boekhouder ') niet vertegen­woordigen
n. 1. de rekeningen: „Kapitaal" en „Privé".
§ 16. K a p i t a a l . Voor de uitoefening van zijn ambt is den
notaris een zoogenaamd bedrijfskapitaal onmisbaar. Het kan zijn, dat
de tot notaris benoemde candidaat zelf geen geld heeft en hem dit
dus door ouders of vrienden wordt verschaft; in dat geval zal in
zijne boeken de rekening „kapitaal" niet voorkomen, want de nota­ris,
die aldus zijne boekhouding begint, zal bij de ontvangst van de
hem benoodigde geiden den geldschieter in zijne boeken behooren te
crediteeren.
Is de tot notaris benoemde candidaat in het bezit van hetnoodige
fonds, dan opent hij wèl eene rekening kapitaal; maar die rekening
vertegenwoordigt niet hem, als den boekhoudenden notaris, maar als
particulier; hij toch heeft nu als particulier hetzelfde gedaan, dat
straks de vader of de vriend deed ten opzichte van den tot notaris
benoemden candidaat, die niet in het bezit van het benoodigde fonds
was. Hij is dus geldschieter in zijne eigen zaak en heeft zichzelf als
zoodanig in zijne boeken te crediteeren, hetgeen kan geschieden door
gebruik te maken van de rekening „Kapitaal".
Deze rekening wordt voorts gecrediteerd voor elke vermeerdering
en gedebiteerd voor elke vermindering van het kapitaal; welke andere
rekeningen bij de opening der rekening „kapitaal" moeten worden
gedebiteerd, hangt af van de bestanddeelen waaruit het kapitaal
bestaat en die door verschillende andere rekeningen zullen worden
beheerd.
Alvorens zijne boeken te openen dient men dus een staat (inven­taris)
op te maken van de verschillende bestanddeelen van zijn ver­mogen,
die men als bedrijfskapitaal wenscht aan te wenden, met
vermelding van hunne waarde.
Wanneer men voor het eerst tot notaris wordt benoemd en
terstond eene behoorlijke boekhouding aanlegt, wordt het voldoende
geacht de bestanddeelen van het tot bedrijfskapitaal bestemde fonds
') Met „boekhouder" wordt hier, evenals bijna overal elders in deze handleiding, de notaris
bedoeld, dien de boekhouding betreft; waar enkele malen met dat woord van een boek­houder
van beroep of deskundige wordt gesproken, zal dit den lezer wel blijken.
16
te vermelden in het memoriaal. Ben voorbeeld zal hierna worden
gegeven.
§ 17. P r i v é . Tenzij de notaris leeft van de inkomsten van zijn
particulier vermogen, zal hij nu en dan — bijv. op het einde van
elke maand — gelden uit de kas nemen ter bestrijding zijner parti­culiere
uitgaven. Hij behoort daarvoor echter te openen eene reke­ning
„Privé".
Deze rekening wordt gedebiteerd voor de sommen, die uit de kas
worden genomen en gecrediteerd, voor hetgeen mocht worden terug­betaald.
Als particulier wordt de notaris de opgenomen gelden schuldig aan
zichzelf, in zijne hoedanigheid van boekhoudend ambtenaar, waaruit
volgt, dat deze rekening den notaris vertegenwoordigt als particulier.
Zij herinnert hem voortdurend aan zijne uitgaven.
§ 18. Z a k e l i j k e r e k e n i n g e n . De onpersoonlijke of zakelijke
rekeningen zijn die rekeningen, die betrekking hebben op zaken,
zooals: geld, effecten, onroerende goederen, kantoormeubelen enz.;.
met betrekking tot de rekening „kapitaal" zijn het alle hulprekeningen..
Door voor elk onderdeel onzer bemoeiingen eene afzonderlijke
rekening te openen — waartoe de dubbele boekhouding zich bij
uitstek leent — en dus niet alles, wat ons zelf betreft, op eene
enkele rekening te brengen, waarboven onze naam staat, verkrijgt
men een overzicht van de voor- en nadeelige uitkomsten van elk
onderdeel in het bijzonder.
Zoo zal bijv., als een notaris twee of meer agentschappen heeft op
zich genomen, de pi'ovisierekening hem aanwijzen, niet alleen hoeveel
hem al die agentschappen over eenig tijdvak te zamen hebben-opgeleverd,
maar ook, welke voordeelen elk' hem afzonderlijk
heeft aangebracht, waardoor hij in staat wordt gesteld na te
gaan, of de genoten voordeelen in eene behoorlijke verhouding
staan tot den daaraan besteden tijd, en of het, naar gelang van de
uitkomsten, in verband met andere omstandigheden, al of niet wen-schelijk
is eenig agentschap los te laten, ten einde zich wat meer
aan andere te kunnen wijden.
Op de zakelijke rekeningen vindt men dus de aan den boekhouder
behoorende zaken geboekt; zij vertegenwoordigen derhalve den boek­houder.
Het aantal dezer rekeningen hangt van den omvang der
boekhouding en het inzicht van den boekhouder af. De meest voor­komende
zijn de rekeningen:
Cassa.
Effecten.
17
Wissels in eigen geld.
"Wissels in vreemd geld.
Onroerende goederen, huis en erf, kantoorgebouw.
Kantoormeubelen.
§ 19. C a s s a. Deze rekening wordt gedebiteerd voor het geld
dat men ontvangt en gecrediteerd voor dat, wat men uitgeeft.
Het verschil tusschen de debet- en credit-zijde dezer rekening wijst
het saldo aan, dat in kas moet zijn.
§ 20. E f f e c t e n . Deze rekening wordt gedebiteerd voor de elïecten
die men aankoopt, gecrediteerd voor die, welke men verkoopt.
De loopende rente, die men bij het koopen van effecten, die eene
vaste rente dragen, betaalt en bij verkoop ontvangt, wordt meestal
op de rekening „Interest" geboekt, maar kan, naar het inzicht van
den boekhouder ook op deze rekening worden gebracht.
§ 21. W i s s e l s in e i g e n g e l d . Deze rekening wordt gedebi­teerd
voor de wissels, die men van anderen ontvangt of op anderen
trekt, en gecrediteerd voor die, welke ons worden betaald of die men
aan anderen endosseert.
Trekt men op iemand een wissel, dan wordt de rekening van den
betrokkene daarvoor gecrediteerd, evenals zulks geschiedt met de
rekening van hem, van wien men een wissel ontvangt. In de boek­houding
wordt dus het trekken van een wissel, als schuldver­nieuwing
beschouwd, althans voorloopig, want wordt de getrokken
wissel niet betaald, dan debiteert men weer de rekening van den
betrokkene, voor de niet-betaling, en de rekening van hem, die ons den
wissel onbetaald terug zendt, wordt voor diens remise gecrediteerd.
Wordt een ons geremitteerden wissel niet betaald, dan zendt men
hem terug aan den persoon, van wien hij werd ontvangen; zijne
rekening wordt voor deze remise gedebiteerd en de rekening „wissels
in eigen geld" gecrediteerd. Zij wordt alleen gebezigd voor wissels,
waarvan het bedrag in Nederlandsche munt is uitgedrukt. Op een
notariskantoor zal zij slechts zelden noodig zijn.
§ 22. W i s s e l s in v r e e m d geld. Deze rekening wordt, op
overeenkomstige wijze als de vorige, gebezigd, voor wissels, waarvan
het bedrag in andere dan de Nederlandsche munt is uitgedrukt. Zij
zal eveneens zelden in de boeken van den notaris voorkomen.
§ 2 3 . O n r o e r e n d e g o e d e r e n . Heeft de notaris als bedrijfs­kapitaal
o. a. onroerende goederen, bijv. een huis of kantoorgebouw,
dan zal hij daarvoor eene rekening openen, waaraan hij den naam
kan geven van „onroerende goederen", „huis en erf," of „kantoorge­bouw",
al naarmate van den aard der onroerende goederen.
2
18
Zij wordt gedebiteerd voor de waarde, waarvoor die goederen worden
ingebracht of voor de sommen, waarvoor zij zijn aangekocht; voorts
voor de uitgaven, die naderhand nog worden gevorderd, als:
verbouwing, reparation, onderhoud, belasting enz.; zij wordt daaren­tegen
gecrediteerd voor de baten, die zij opleveren, als huren, resti­tutie
van belasting etc. en bij verkoop voor den prijs, dien zij op­brengen.
§ 24. K a n t o o r m e u b e l e n . Deze rekening wordt gedebiteerd
voor de aanschaffing, reparatie enz. van de kantoormeubelen, en ge­crediteerd
voor de opbrengst bij vervreemding.
§ 2 5 . H u l p r e k e n i n g e n . Hulp- of tusschenrekeningen noemt
men de rekeningen, die men debiteert of crediteert in de plaats van
andere, omdat zulks met betrekking tot de rekeningen, die daarvoor
eigenlijk in aanmerking komen, tydelijk onmogelijk of om eene of
andere reden niet wenschelijk is.
Als bijv. een notaris een partijtje zegels aanschaft, zal hij in den
regel niet weten, te wiens behoeve die zegels zullen gebruikt worden,
en is het hem dus voorloopig onmogelijk daarvoor iemands rekening
te debiteeren; hij neemt dus zoolang zijne toevlucht tot de hulp­rekening
„zegel", die voor de aanschaffing wordt gedebiteerd. Eerst
als de notaris ten behoeve van een cliënt van die zegels gebruik
maakt, kan hij dien cliënt daarvoor debiteeren en daarentegen de
hulprekening „zegel", crediteeren. Zie hieromtrent echter § 30.
De op een notariskantoor meest voorkomende hulprekeningen zijn
de rekeningen:
Zegel.
Eegistratie.
Verschotten.
Verlies en Winst.
Declaration.
Interest.
Onkosten.
Provisie.
De laatstgenoemde vier rekeningen zijn hulprekeningen van de
rekening „Verlies en Winst."
§ 26. Z e g e l . Deze rekening wordt gedebiteerd voor eiken aan­koop
van zegels, met uitzondering van quitantie- en postzegels, die
men beter tot de onkosten kan brengen, en — bij voorkeur eenmaal
per maand en wel op het einde van elke maand — gecrediteerd voor
de zegels, begrepen in de gedurende de afgeloopen maand in het
declaratieboek afgesloten nota's. Als in de plaats tredende voor reke-
19
ningen van cliënten, vertegenwoordigt zij de personen, te wier behoeve
de zegels worden gebruikt.
§ 27. R e g i s t r a t i e . Deze rekening wordt gedebiteerd voor alle
betaalde registratierechten en, op overeenkomstige wijze als de voor­gaande,
gecrediteerd voor de registratierechten, begrepen in de gedu­rende
de afgeloopen maand in het declaratieboek afgesloten nota's
ten laste van cliënten. Zij vertegenwoordigt de personen, te wier
behoeve de reclrten werden betaald.
§ 2 8 . V e r s c h o t t e n . Deze rekening wordt gedebiteerd voor de
diverse verschotten, — andere dan zegel- en registratierechten, —
die de notaris ten behoeve zijner cliënten betaalt, en, evenals de
beide voorgaande rekeningen, op het einde van elke maand gecredi­teerd
voor de verschotten, begrepen in de gedurende de afgeloopen
maand in het declaratieboek afgesloten nota's ten laste van cliënten.
Zij vertegenwoordigt de personen, te wier behoeve de verschotten
werden betaald.
Op het einde van elke maand wordt dan, tegenover dein §§ 26—28
behandelde hulprekeningen, de rekening „Declaratiën" voor de zegel­en
registratierechten en de overige verschotten gedebiteerd. Zie § 30.
§ 29. V e r l i e s en Winst. Daar ons kapitaal door geleden
verlies verminderd en door behaalde winst vermeerderd wordt, zou
men de rekening „kapitaal" voor eiken verliespost kunnen debiteeren
en voor eiken winstpost kunnen crediteeren, omdat men, volgens § 16
hiervoor, die rekening crediteert voor elke vermeerdering en debiteert
voor elke vermindering van het kapitaal, onverschillig wat van die
vermeerdering of vermindering de oorzaak is.
Bij zoo'n behandeling van de rekening „kapitaal" zou men echter —
vooral als nog andere oorzaken dan verlies of winst het kapitaal
verkleinden of vergrootten — de verschillende verliesposten aan de
debetzijde en de diverse winstposten aan de creditzijde dezer reke­ning
afzonderlijk moeten samentellen en vervolgens het saldo daarvan
moeten bepalen, om te weten te komen, met welk bedrag ons kapi­taal
ten slotte door verlies en winst verkleind of vergroot is. De
rekening „kapitaal" zou ons dus bij die wijze van behandeling niet
het gewenschte overzicht geven en om daaraan tegemoet te komen
vervangt men de rekening „kapitaal" door de hulprekening „verlies
en winst" — waaraan men ook wel den enkelen naam van „winst'
geeft, — die de bestemming heeft om al de verliezen en winsten,
die op de verschillende andere rekeningen voorkomen op zich te
verzamelen en ten slotte alleen het saldo verlies of winst op de
rekening „kapitaal" over te dragen.
20
Stelt men zich dus de „verlies en winst" voor, als vervangende
de „kapitaal" en bedenkt men daarbij, dat de laatste steeds wordt
gedebiteerd voor elke vermindering en gecrediteerd voor elke ver­meerdering
van het kapitaal, dan zal men ook begrijpen, dat men
de rekening „verlies en winst" steeds debiteert voor het verlies en
crediteert voor de winst.
Nu stelle men zich evenwel niet voor, dat de hier behandelde
rekening, telkens als er sprake is van verlies of winst, daarvoor
gedebiteerd of gecrediteerd wordt; gebeurde dat, dan zouden daarop
aan de debetzijde de verschillende verliezen en aan de creditzijde de
diverse winsten, door elkander, voorkomen en dus een der grootste
voordeelen van het dubbel boekhouden — n. 1. het gedetailleerd over­zicht
— geheel verloren gaan. Slechts na verschillende becijferingen
zou men te weten kunnen komen, wat op de diverse onderdeelen
onzer bemoeiingen verloren en gewonnen werd.
Men laat daarom niet alleen alle verliezen en winsten op de ver­schillende
rekeningen staan tot aan het einde van het tijdvak, waar­over
onze boekhouding loopt, maar opent zelfs hulprekeningen, die
de rekening „verlies en winst' vervangen. Na verloop van bedoeld
tijdvak neemt de „verlies en winst" de saldo's verlies en winst van
alle rekeningen in ééne som over; van al die saldo's bepaalt men
op de rekening „verlies en winst" alweer het saldo, dat dan van
haar door de rekening „kapitaal' wordt overgenomen.
De rekening „verlies en winst" zal dus in den regel eerst worden
geopend bij gelegenheid, dat de balans wordt opgemaakt; slechts in
enkele gevallen zal er tusschentijds behoefte aan bestaan, bijv.: bij
kasverschillen, verlies of ontvreemding en het nog inkomen van
vorderingen, die reeds vroeger als verlies werden afgeschreven, omdat
dergelijke gevallen te zeldzaam voorkomen om er afzonderlijke hulp­rekeningen
voor te openen.
Intusschen komen er in elke zaak en elk bedrijf een aantal uitgaven
voor die enkel tot het verlies moeten worden gebracht, zonder dat
men met eenige nauwkeurigheid kan bepalen, op welk onderdeel van
het bedrijf zij speciaal drukken, zooals kantoorhuur, kantoorbehoeften,
salaris en interessen van geleende geldsommen, bedrijfsbelasting,
contribution, abonnementen, reiskosten, porto's en dergelijke. Het
zijn uitgaven, die het geheele bedrijf raken.
Omgekeerd zullen er telkens terugkeerende ontvangsten voorkomen,
die geheel of voor een groot deel winst zijn, zooals provisie, belooningen
voor werkzaamheden en interessen van uitgeleende geldsommen.
Werden ook deze verliezen en winsten tusschentijds op de rekening
21
„verlies en winst" gebracht, dan zou ook daardoor het overzicht
gaan lijden, daar men niet gemakkelijk genoeg zou kunnen nagaan,
wat de uitkomsten onzer diverse bemoeiingen over eenig tijdvak zijn
geweest. Het is toch niet genoeg, dat men weet, hoeveel het totaal
van het verlies of de winst over eenig tijdvak is, men moet ook
gemakkelijk kunnen nagaan, wat daarvan de oorzaak was en wat
het resultaat van elk onderdeel van het bedrijf in het bijzonder is.
Daartoe maakt men in de boekhouding gebruik van hulprekeningen,
die de rekening „Verlies en Winst' vervangen; haar aantal hangt
van den aard van de boekhouding en het inzicht van den boekhouder
af. Hier wordt slechts melding gemaakt van de hulprekeningen
Declaration, Interest, Onkosten en Provisie. Vergel. § 25 slot.
§ 30. D e c l a r a t i o n . Deze hulprekening dient tot boeking van
alle declaratiën of nota's, die de notaris aan zijne cliënten in rekening
brengt; zij wordt voor die verschillende nota's gecrediteerd, waar­tegen
dan de rekeningen van de betrokken cliënten worden gedebi­teerd.
Geheel juist is dat intusschen niet, omdat deze rekening
eigenlijk slechts gecrediteerd zou moeten worden voor het in de
nota begrepen salaris.
Stellen wij ons bijv. voor, dat men een huwelijkscontract heeft
gepasseerd en, nadat aan de opdracht geheel is voldaan, cliënt daar­van
een afschrift en een ter Griffie der Arr. Rechtbank ingeschreven
extract, toezendt,, met eene nota te dier zake, ten bedrage van f 47.30,
waarvan de specificatie aldus zou luiden:
Zegel /"'S.-
Eegistratie „ 8.60
Verschotten „ 5.—
Onkosten „ 0.70
Salaris „ 30.—
Samen f 47.30
Voor de betaalde zegel- en registratierechten, de verschotten en
onkosten zijn dan vroeger de hulprekeningen, Zegel, Registratie,
Verschotten en Onkosten, respectievelijk gedebiteerd met ƒ 3.—,
/'8.60, fh.— en ƒ 0.70, zoodat, nu alles met betrekking tot deze akte
is afgeloopen, men de rekening van cliënt, die ons de volle nota
schuldig is, hoewel misschien onder het hoofd „Debiteuren", heeft te
debiteeren met/47.30 en daar tegenover zou moeten crediteeren de
rekening:
22
Zegel met / 3.—•
Registratie , , 8.60
Verschotten , , 5.—
Onkosten „ , 0.70
en Declaratiën , ,30.—
Tezamen dus met / 47.30
Als men dan later — als cliënt betaalt — de kas debiteert voor
de ontvangst en cliënt crediteert voor de betaling, is alles op regel­matige
wijze geboekt en vereffend.
Dat echter deze wijze van behandeling zeer omslachtig is, en
reeds daarom geene aanbeveling verdient, valt in het oog; doch er
is meer.
Zij is in het geheel niet te volgen in de menigvuldige gevallen,
waarin men reeds het bedrag van salaris en verschotten ontvangt
bij het passeeren der betrekkelijke akte, zooals bijna constant geschiedt
bij het passeeren van transporten en hypothecaire obligation, dus op
een tijdstip dat de verschillende verschotten slechts bij benadering
kunnen bekend zijn. In die gevallen blijft er niets over dan de kas
te debiteeren voor de ontvangst en de rekening „Declaratiën' te
crediteeren voor het volle bedrag der nota. Eerst wanneer alle ver­schotten
nauwkeurig bekend zijn, is het mogelijk om de hulpreke­ningen,
Zegel, Registratie, Verschotten en Onkosten, voor de sommen,
waarmede zij vroeger belast werden, respectievelijk te ontlasten
(crediteeren).
Nu is het zeker niet gewenscht de rekening „Declaratiën" op
tweeërlei wijze te behandelen, omdat daardoor allicht verwarring
kan ontstaan; men doet daarom beter, als men de rekening „Decla­ratiën"
steeds crediteert voor het volle bedrag van elke vastgestelde
nota, waartegen dan cliënt of — ingeval van vooruitbetaling — de
kas moet worden gedebiteerd.
Met betrekking tot de hulprekeningen. Zegel, Registratie, Verschotten
en Onkosten, die voor de verschillende uitgaven werden gedebiteerd,
doet het voorts niets ter zake, of die met die uitgaven wat langer
belast blijven, dan volstrekt noodig is, zoodat men, zonder tegen de
regelen van het dubbel boekhouden te zondigen, — ter vermijding
van onnoodig schrijfwerk — die rekeningen voorloopig in dien toestand
kan laten om op het einde van elke maand de rekening „Declara­tiën"
te debiteeren voor al de zegel- en registratierechten, benevens
de verschotten, die begrepen zijn in de gedurende de afgeloopen
maand in het declaratieboek afgesloten nota's, waartegen dan de
23
hulprekeningen Zegel, Registratie en Verschotten, respectievelijk
voor haar aandeel daarin worden gecrediteerd. Van de onkosten neme
men dan verder geen notitie, zoodat de hulprekening „onkosten"
daarmede belast blijft tot na afloop van het tijdvak, waarovef onze
boekhouding loopt.
Stelt men er belang in te weten, hoeveel men met elke soort
akten afzonderlijk verdient, dan kan men afzonderlijke rekeningen
„Declaratiëii" openen voor koopakten, veilingen, hypothecaire obli­gation,
scheidingen (boedels) enz.
§ 81. I n t e r e s t . Deze hulprekening wordt gedebiteerd voor de
interessen, die men anderen schuldig is en gecrediteerd voor die,
welke men van anderen te vorderen heeft. Vergel. § 20 en § 36
laatste 2 alinea's.
§ 32. Onkosten. Deze, de „Verlies en Winst" vervangende,
hulprekening wordt gedebiteerd voor de onkosten, die ten laste van
den notaris zijn, zooals huren, salarissen, kantoorbehoeften, porto's
en dergeUike; men brenge er ook onder quitantie- en postzegels,
alsmede getuigenloonen. Voor de als onkosten geboekte uitgaven,
die men eventueel anderen in rekening kan brengen, wordt zij
gedebiteerd. Zie over deze rekening nog § 30, voorlaatste alinea.
Zij kan naar verkiezing worden gesplitst in andere rekeningen,
als: salarissen, contribution, liefdadigheid enz.
§ 33. P r o v i s i e . Deze rekening wordt gecrediteerd voor de
provisie, die men van anderen te vorderen heeft en gedebiteerd, voor
hetgeen men daarvan aan anderen moet afstaan; zij kan te pas
komen, als de notaris provisie geniet voor het bezorgen van geld en
als hij agent is eener assurantiemaatschappij of wel van eene hypo­theekbank.
Er is geen overwegend bezwaar om haar ook te debiteeren voor
de provisie, die men betaalt voor den aankoop en verkoop van eiïecten.
HOOFDSTUK IV.
Balans.
§ 34. V o o r b e r e i d e n d e w e r k z a a m h e d e n . Na verloop
van eenig tijdvak — bijv. een jaar of een half jaar, — behoort onze
boekhouding te worden afgesloten, ten einde te onderzoeken, wat de
uitkomsten onzer diverse bemoeiingen over dat tijdvak zijn geweest.
Dat onderzoek geschiedt door het opmaken eener balans.
Allereerst maakt men echter eene proefbalans op, die tot niets
anders dient, dan om na te gaan, of er evenwicht bestaat tusschen
de debet- en creditzijde van alle in het grootboek voorkomende reke­ningen
te zamen, m. a. w. of de som van al de bedragen, voorko­mende
aan de debetzijde van alle rekeningen tezamen, gelijk is aan
de som van al de bedragen, die voorkomen aan de creditzijde dier
rekeningen.
§35. P r o e f b a l a n s . De proefbalans is een staat, meestal
verdeeld in 6 kolommen, waarvan de opschriften achtereenvolgens
luiden: folio's v/h Grootboek, namen der rekeningen, debettellingen,
credittellingen, debetsaldo's, creditsaldo's.
In de eerste rubriek schrijft men dus het folio van het Grootboek,
waarop elke rekening voorkomt, in de tweede den naam van elke
rekening; in de derde de optelling van de debetzijde — in de vierde
de optelling van de creditzijde van elke rekening, en in de vijfde en
zesde respectievelijk het debet- of creditsaldo van elke rekening. Zie
voorbeelden op pagina's 153 tot en met 157 hierna.
Zijn al de rekeningen aldus op de proefbalans overgebracht, dan
telt men de laatste vier kolommen op.
De rekeningen in het Grootboek worden gevormd uit het journaal,
en in het journaal worden nooit rekeningen voor eenig bedrag gedebi­teerd
zonder dat men tevens een of meer andere rekeningen voor
dat zelfde bedrag crediteert, weshalve — zoo er geen vergissingen
25
worden begaan — de derde en vierde kolom van de proefbalans bij
telling dezelfde som moeten opleveren.
Omdat voorts de verschillende saldo's worden verkregen door de
tellingen van de debet- en creditzijde van elke rekening te vermin­deren
met de kleinste telling, die aan eene dier zijden voorkomt, met
het gevolg dat aan die zijde niets overblijft, zal de som van al de
debetsaldo's ook weer gelijk moeten zijn aan die der creditsaldo's.
Intusschen kan het voorkomen, dat de proefbalans, tengevolge van
gemaakte abuizen, niet aldus sluit en dan moeten de vergissingen
worden opgespoord, alvorens men verder kan gaan.
Het niet sluiten van de proefbalans kan het gevolg zijn van ver­schillende
oorzaken, als:
het niet goed optellen van de proefbalans,
het niet goed overbrengen van de rekeningen op de proefbalans,
het niet goed optellen van de rekeningen in het Grootboek,
het niet goed overbrengen van de posten uit het journaal in het
Grootboek en het niet bestaan van evenwicht tusschen het debet-en
creditgedeelte van een of meer journaalposten.
Gaat men die gevallen achtereenvolgens na, dan zal men de fout
zeker ontdekken.
Sluit de proefbalans wèl, dan is het zeer waarschijnlijk, dat onze
boeken correct zijn aangehouden; volkomen zeker is het evenwel
niet, want de proefbalans kan ook sluiten, als een of meer journaal-posten
in het geheel niet uit het journaal in het grootboek zijn over­gebracht
of eene verkeerde rekening gedebiteerd of gecrediteerd werd;
dergelijke vergissingen komen echter in den regel van zelf aan het licht.
Uit het vorenstaande volgt dus, dat ook het dubbel boekhouden
geene absolute zekerheid geeft, hoewel het — een samenloop van
omstandigheden uitgesloten — zeer nauwkeurig is en meer dan eenige
andere methode tot het ontdekken van abuizen aanleiding geeft.
Zoodra de proefbalans gereed is, maakt men den inventaris op.
§ 36. I n v e n t a r i s . De inventaris is een staat, waarop alles
moet voorkomen wat de notaris-boekhouder als zoodanig in eigendom
heeft, als: zegels, geld, effecten, kantoormeubelen enz. De verschil­lende
zaken worden daarop uitgetrokken voor de waarde, die daaraan
op den dag van sluiting wordt toegekend.
Veelal zal het voorkomen, dat er op het einde van eenig tijdvak
nog voor- en nadeelen zijn die wel over het afgesloten tijdvak loopen,
maar nog niet konden geboekt worden. Hierop heeft men bij het
bepalen van de verliezen en de winsten te letten, door de betrokken
rekeningen op de proefbalans, in het debet of credit met de nog niet
26
geboekte nadeelen — en met de nog ongeboekte voordeelen te
verhoogen. Het kan toch zijn dat men de kantoorhuur om de drie
maanden betaalt, en dat de eerstvolgende verschijndag 1 Februari
is; maakt men nu op 31 December de balans op, dan zal men nog
twee maanden huur ten laste van het afgesloten tijdvak moeten
brengen, dus het debet van de rekening „onkosten" op de proef balans,
met twee maanden huur moeten verhoogen om daarna het verlies
op die rekening te bepalen.
Indien men effecten heeft waarvan de coupons op 1 Januari ver­vallen,
dan zal men de waarde dier coupons nog ten bate van het
vorige jaar moeten brengen, dus het credit van de rekening „Inte­rest'
op de proefbalans ^) met de waarde van die coupons moeten
verhoogen en eerst daarna nagaan of die rekening verlies of winst
oplevert.
Van al deze gevallen wordt, al naar zij zich voordoen, op den
inventaris melding gemaakt. Zie een voorbeeld op pagina 158.
Eindelijk nog de opmerking, dat hetgeen een notaris verdient, niet
alleen wordt verkregen door het verleenen zijner diensten, maar ook
door het aanwenden van het bedrijfskapitaal. Had hij dat van anderen
moeten leenen, dan zou hij daarvoor interest verschuldigd zijn aan
den geldschieter; die interest Is eigenlijk ook schuldig aan den notaris,
die — als particulier — geldschieter is in zijne eigen zaak.
Alvorens dus het vei'lies en de winst te bepalen, debiteert men de
rekening „Interest" voor de rente van het bedrijfskapitaal over het
afgesloten tijdvak tegen een zeker percent in het jaar, waartegen
dan de rekening „kapitaal" wordt gecrediteerd, omdat de vordering
van den notaris-particulier met die rente moet worden verhoogd.
§ 37. N o t e e r i n g van V e r l i e s en Winst. Is ook de
inventaris gereed, dan gaat men, met inachtneming van het daarop
vermelde en met behulp van de proefbalans, over tot de noteering
van het verlies en de winst. Daartoe ga men alle rekeningen in
de volgorde, zooals zij op de proefbalans voorkomen, na.
§ 38. P e r s o o n l i j k e r e k e n i n g e n . Behoudens bij een en­kele
— op een notariskantoor niet licht voorkomende — rekening,
kan er bij de persoonlijke rekeningen van verlies en winst geen
sprake zijn, tenzij tengevolge van insolvabiliteit van den debiteur.
Wijst bijv. de rekening ,P. Groot' een debetsaldo aan van/100.—,
dan is P. Groot dat saldo eenvoudig aan den notaris schuldig, en,
') De cijfers op de proefbalans blijven natuurlijk onveranderd; men hoiidt alleen rekening
met de nog niet geboekte voor- en nadeelen, die op bet afgesloten tijdvak betrekking hebben.
/ 27
zoo de rekening „M. Groen' een creditsaldo oplevert van ƒ150. — .
dan heeft deze dat bedrag, zonder meer, van den notaris te vorderen.
Is het zeker, dat eene of andere vordering niet zal inkomen, dan
wordt het bedrag daarvan als verlies afgeschreven; is het twijfel­achtig,
of zij wel geheel zal inkomen, dan kan men eenige percenten
daarop als verlies afschrijven en het restant overbrengen op de reke­ning
„Dubieuse debiteuren', waartegen dan de rekening, waarop de
vordering eerst in het debet was gesteld, wordt gecrediteerd.
Hetgeen in deze paragraaf over de persoonlijke rekeningen is gezegd,
geldt ook voor de hulprekeningen, die in de plaats treden van per­soonlijke
rekeningen; verschreven zegels, die men niemand in rekening
kan brengen, komen echter tot het verlies.
§ 39. Z a k e l i j k e r e k e n i n g e n . Van de zakelijke rekeningen,
die den betrokken boekhouder vertegenwoordigen, kunnen geen verlies
of winst opleveren, de rekeningen „Cassa' en „Wissels in eigen geld."
Het debetsaldo van de eerste is niets anders, dan het bedrag, dat
werkelijk in geld voorhanden moet wezen, terwijl het debetsaldo
van de laatste slechts aanwijst, welk bedrag nog aan wissels in por­tefeuille
moet zijn.
De overige rekeningen kunnen öf verlies öf winst opleveren.
§ 40. Effecten. Bij het bepalen van het verlies of de winst
op deze rekening ga men na of er op den inventaris nog effecten
voorkomen, zoo ja, dan trekt men van de debetzijde dezer rekening op
de proefbalans de waarde van de nog voorhanden effecten af, en
bepaalt vervolgens opnieuw het saldo; het debetsaldo is verlies, het
creditsaldo daarentegen winst.
Men komt echter tot hetzelfde resultaat, als men de waarde van
de nog voorhanden effecten optelt bij de creditzijde der rekening en
daarna opnieuw het saldo bepaalt.
§ 41. W i s s e l s in vreemd geld. Met betrekking tot deze
rekening, raadplege men den inventaris, of er nog wissels aanwezig
zijn en handele voorts als bij de rekening „Effecten". Het eventueele
verlies of de mogelijke winst is een gevolg van koersverschil.
§ 42. Onroerende goederen. Men bepaalt op deze rekening
het verlies of de winst op overeenkomstige wijze, als op de beide
voorgaande; nog ongeboekte baten en lasten komen op den inven­taris
voor.
§ 43. K a n t o o r m e u b e l e n . Van het debet dezer rekening
trekt men de op den inventaris vermelde waarde der nog aanwezige
kantoormeubelen op de proefbalans af en bepaalt daarna opnieuw
het saldo. Het debetsaldo is verlies.
28
§ 44. H u l p r e k e n i n g e n . Zegel. Met betrekking tot deze
rekening ga men op den inventaris na:
1". welk bedrag de nog voorhanden zegels vertegenwoordigen, en
2°. voor welk bedrag zij — omdat er nog onafgesloten declaration
in het declaratieboek voorkomen — nog niet voor reeds gebruikte
zegels werd gecrediteerd. Vez-gel. § § 26 en 30. Deze zegels werden
gebruikt maar — ter wille van de beknoptheid — op deze rekening
nog niet geboekt, zoodat zij nog als voorhanden mogen beschouwd
worden.
Met de onder 1*. en 2". bedoelde bedragen moet dus het credit
dezer rekening op de proef balans worden verhoogd, waarna men
opnieuw het saldo dezer rekening bepaalt. Het debetsaldo is verlies
en vindt zijn oorzaak in verschreven zegels en de eventueel in het
debet dezer rekening gebrachte vergoedingen, die men bij het inwis­selen
van sommige verschreven zegels heeft betaald. Van een winst­saldo
kan hier natuurlijk geen sprake zijn.
§ 4 5 . K e g i s t r a t i e . V e r s c h o t t e n . Ook omtrent deze re­keningen
vindt men op den inventaris melding gemaakt van de
sommen waarvoor deze rekeningen nog niet werden gecrediteerd,
omdat die sommen betrekking hebben op declaratiën, die in het
declaratieboek nog niet zijn afgesloten. Vergel. § 27, 28 en 30. Het
credit dezer rekeningen moet dus nog met de op elk van haar be­trekking
hebbende, op den inventaris vermelde, som worden verhoogd,
waarna van verlies of winst geen sprake kan zijn.
§ 46. Hulp r e k e n i n g e n van v e r l i e s en winst. De­c
l a r a t i ë n . In het debet dezer rekeningen vindt men de nadeelen,
in het credit de voordeden van den notaris geboekt. Zie § 30.
Het kan voorkomen dat er reeds — bij vooruitbetaling ontvangen —
declaratiën op geboekt zijn, die in het declaratieboek nog niet zijn
afgesloten, omdat alle gevorderde zegel- en registratierechten en
verschotten nog niet bekend zijn. Met betrekking tot die declaratiën
wordt op den inventaris melding gemaakt van de reeds gedane uit­gaven
van dien aard, terwijl de uitgaven, die vermoedelijk nog zullen
worden gevorderd, daarop worden begroot.
Voor zooveel de bedoelde declaratiën aangaat, moet dus het debet
dezer rekening op de proef balans worden verhoogd met de som der op
den inventaris vermelde, reeds gedane en vermoedelijk nog gevor­derde
uitgaven; het zijn nog ongeboekte nadeelen die nog ten laste
van het afgesloten tijdvak moeten komen, dus de winst moeten ver­minderen.
Heeft men daarmede aldus rekening gehouden, dan bepale men
29
op deze rekening opnieuw het saldo; het altijd op deze rekening
voorkomende creditsaldo is winst. Vergel. § 28 slot en § 30.
§ 4 7 . I n t e r e s t . O n k o s t e n . P r o v i s i e . Ook op deze reke­ningen
zijn in het debet de nadeelen en in het credit de voordeelen
van den notaris geboekt. Een debetsaldo is dus op elk dezer reke­ningen
verlies, een creditsaldo daarentegen winst.
De inventaris maakt melding van eventueel nog ongeboekte voor-of
nadeelen.
§ 4 8 . V e r l i e s en W i n s t . Zoodra op vorenbedoelde wijze alle
verliezen en winsten genoteerd zijn, worden die door middel van
twee journaalposten op deze rekening overgebracht. De rekeningen,
die verlies hebben opgeleverd, worden daarvoor gecrediteerd en de
„Verlies en Winst' voor al het verlies gedebiteerd.
De rekeningen, waarop daarentegen winst is genoteerd, worden
daarvoor respectievelijk gedebiteerd, terwijl de „Verlies en Winst"
voor al de winst wordt gecrediteerd.
Na die overbrenging zijn al de in het G-rootboek voorkomende
rekeningen van de verliezen en de winsten ontdaan, die dan alle op
de rekening ,Verlies en Winst' voorkomen.
Daar nu aan de debetzijde dezer rekening al het verlies- en aan
de creditzijde al de winst voorkomt, zal het saldo dezer rekening ten
slotte het zuiver verlies of wel de zuivere winst over het afgesloten
tijdvak aanwijzen.
Dat saldo wordt vervolgens op de kapitaalrekening overgebracht
door gebruik te maken van een journaalpost.
Is het over te brengen saldo verlies, dan wordt de rekening
„kapitaal" daarvoor gedebiteerd, en de rekening „Verlies en Winst"
gecrediteerd; is het saldo daarentegen winst, dan wordt laatstge­noemde
rekening daarvoor gedebiteerd en de rekening „kapitaal"
gecrediteerd.
Ten slotte wordt door middel van een journaalpost nog het saldo
der rekening „Privé" op de rekening „kapitaal" overgebracht.
§ 4 9 . T w e e d e p r o e f b a l a n s . Nadat al die bewerkingen
zijn verricht en het grootboek, dientengevolge, na de opmaking van
de proefbalans heel wat veranderingen heeft ondergaan, waarbij
mogelijk vergissingen of nieuwe vergissingen zijn ingeslopen, maakt
men, op ongeveer gelijke wijze als de eerste maal, opnieuw eene
proefbalans op.
Het opmaken dezer tweede proefbalans is natuurlijk niet strikt
noodig; volledigheidshalve wordt er hier melding van gemaakt, doch
het is duidelijk, dat men met evenveel succes even kan nagaan of
30
die enkele journaalposten juist in het G-rootboek zijn overgebracht;
maakt men echter die tweede pi'oef balans op en sluit zij, dan gaat
men over tot het opmaken van de eigenlijke Balans.
§ 50. De B a l a n s is alweer een staat, waarop — naar volgorde —
alle rekeningen uit het Grootboek moeten voorkomen, die een saldo
opleveren ; die staat heeft twee geldkolommen ; de eerste is bestemd
voor de debetsaldo's, de andere voor de creditsaldo's der rekeningen.
De beide kolommen worden opgeteld en moeten om de meermalen
vermelde reden dezelfde uitkomst opleveren.
HOOFDSTUK V.
Het afsluiten en weder openen der rekeningen.
§ 51. Het a f s l u i t e n . Eindelijk moeten nog de rekeningen
worden afgesloten.
Ook dat afsluiten kan geschieden door middel van het journaal.
Men maakt n. 1. twee journaalposten, in de eerste waarvan als debi­teur
voorkomt de rekening „Balans", voor de debetsaldo's, en als
crediteuren de verschillende rekeningen, waarop een debetsaldo is;
terwijl in de tweede als debiteuren worden genoemd alle rekeningen,
waarop een creditsaldo voorkomt, en als crediteur de rekening
„Balans", voor de creditsaldo's.
Terwijl men die beide journaalposten in het Grootboek overbrengt,
trekt men aan beide zijden van elke rekening de gebruikelijke inkt-strepen
en telt vervolgens beide zijden op; als men daarna nog de
rekeningen, waarop geen saldo voorkomt, aldus aan beide zijden optelt
zijn alle rekeningen afgesloten.
Het behoeft geen betoog, dat het afsluiten der rekeningen evengoed
kan geschieden, zonder gebruikmaking van het journaal.
§ 52. Het openen. Zoodra de afsluiting heeft plaats gehad,
moeten die rekeningen weer worden geopend; daartoe kan weer
gebruik gemaakt worden van twee journaalposten. In de eerste
komen dan als debiteuren voor de rekeningen, waarop een debetsaldo
is, en als crediteur de rekening „Balans" voor de debetsaldo's; in
de tweede treedt als debiteur op de rekening „Balans" voor de
creditsaldo's, terwijl de verschillende rekeningen, waarop een credit­saldo
is, als crediteuren worden genoemd. Ook hier kunnen echter
de journaalposten worden gemist. Zij zullen evenwel in dit werkje
éénmaal tot het afsluiten en openen der rekeningen worden gebezigd,
om te doen zien, welke rol door het journaal in het dubbel boekhou­den
kan worden vervuld.
32
Zijn deze beide journaalposten in het grootboek overgebracht, dan
verkeeren al de rekeningen, waarop een saldo was, weer in denzelfden
toestand, waarin zij zich vóór de afsluiting bevonden, met dien ver­stande
evenwel, dat op de geopende rekeningen alleen het saldo
voorkomt, terwijl de overige cijfers, alsmede de rekeningen, waarop
geen saldo was, tot het verledene behooren.
Ter verduidelijking van hetgeen hiervoor werd behandeld, zal in
een volgend hoofdstuk een volledig memoriaal worden gegeven,
waarin zal worden vermeld al hetgeen gedurende een tijdvak van
drie maanden geacht wordt op een notariskantoor voor te komen.
De daarin te noteeren handelingen zullen betrekking hebben op on­geveer
een twintigtal verschillende notariëele akten en eenige onder-handsche
stukken.
Daaruit zal voorts een declaratieboek worden gevormd en door
middel van een journaal een volledig grootboek worden opgebouwd,
om te komen tot het opmaken eener Balans en Staat van Verlies
en Winst.
Daarbij zullen twee methoden worden gevolgd, n.l. eerst de dage-lijksche
en daarna de maandelijksche; beide wijzen van behandeling
moeten natuurlijk tot dezelfde uitkomsten leiden, doch — zooals
later zal blijken — wordt door de laatste minder schrijfwerk gevor­derd,
dan door de eerste; daarbij komt, dat de maandelijksche methode
zich veel gemakkelijker laat begrijpen, als men zich met dedagelijk-sche
eenigszins heeft vertrouwd gemaakt.
Onder de dagelijksche methode verstaat men die wijze van behan­deling,
waarbij alle in het memoriaal voorkomende posten, die veran­dering
brengen in het kapitaal, een voor een in het journaal — en
van daar in het Grootboek worden overgebracht.
De maandelijksche methode zal hierna worden behandeld.
Onverschillig welke methode men volgt, blijft het declaratieboek
natuurlijk hetzelfde.
MEMORIAAL.
1
i
H O O F D S T U K VI.
Volledig memoriaal van een notariskantoor over
het ie kwartaal 1900.
Januari 1900.
1
2
3
4
Het kapitaal waarmede ik heden mijne
boeken open bestaat uit:
ƒ4.000.— 47o pandbrieven van de Standaard-
Hypotheekbank a 1007o
Contanten
Kantoormeubelen
Betaald voor:
100 zegels a ƒ0.50
25 a 0 25
25 , a 0.15
50 opcenten . . . .
diverse postzegels ƒ10.—
100 plakzegels a ƒ0.05 , 5.—
Voor M. Groot betaald kadastrale en hypo­thecaire
recherche
Ontvangen van R. Bouman diverse kantoor­meubelen
en hem daarvoor betaald . .
Voor J. Kool betaald kad. extract en hyp.
recherche
Voor J. Kool geconcipieerd en geminuteerd
koopakte, betrekkelijk 2,3590 hectaren
bouwland in den Apolder, door hem ge­kocht
voor ƒ4.718.— van P. Jansen. Z'.')
ƒ4.000
L 1.900
L 100
ƒ 50
3
ƒ 60
L 30
ƒ 90
L 15
25
75
ƒ 6.000
ƒ 105
ƒ -
ƒ 100
\f -
f -
75
—
80
75
') Zi. = Zegel.
36
Januari 1900.
Betaald voor diverse kantoorbehoeften .
Geconc*^. en gemind, testamenten van J. Pool
en diens echtgenoote C. Brandvrljk . . Z'.
Ontvangen van P. Groen, voor de af te
sluiten hyp. obhgatie met M. Groot . ,
De koopakte voor J. Kool gepasseei'd . .
Ontvangen van J. Kool:
voor rekening van P. Jansen:
voor koopprijs van 2.3590 hectaren bouv^land
in den Apolder
voor 12/m. grondlasten
en voor mijne nota van kosten declaratie-boek
fol. 2
Voor P. Jansen geformci. en gepass'i. roie-mentsakte
door J. Eoos Z'.
Voor rekening van P. Jansen betaald aan
J. Roos, voor aflossing en rente . . . .
f 4.718
, 16
/ 4.734
, 1£
Betaald aan P. Jansen, den koopprijs etc. :
van het door hem aan J. Kool verkochte
bouwland, ad
onder aftrek van:
de hyp. obligatie ten behoeve van J. Roos,
per resto groot. . . . ƒ 3.000.—
met8/m rente a4°/o 'siaars
van 1 Aug. 1899 tot
1 April 1900 , 80.—
/•8.080.—
en mijne nota folio 4, waarvoor
zijne rekening te debiteeren. . , 8.50
f 4.734
Voor J. Kool betaald registratierecht op
de koopakte
In zake boedel J. Kip gevaceerd ten sterf-huize
en betaald voor rijtuigfooi. . . .
Voor M. Groot geconcd. en gemind, hyp.
obligatie, groot ƒ10.000.—. met borderel­len,
ten behoeve van P. Groen . . . Z'.
60
37
Januari 1900.
10
De hyp. obligatie ten laste van M. Groot
en ten behoeve van P. Groen gepasseerd
en voor rekening van laatstgenoemde
betaald aan M. Groot
Ontvangen van M. Groot het bedrag mijner
nota, folio 1
Voor P. Jansen betaald registratierecht op
het roiement J. Roos
Voor J. Kool geformeerd afschrift der
koopakte, 5 bladz Zl
De testamenten van J. Pool en diens echt-genoote
gepasseerd
Voor boedel J. Kip betaald:
kosten van benoeming van een toezienden
voogd
Idem van beëediging van schatters. . . .
Voor rekening van Dr. Bol te B. ontvan­gen
van A. Davenport 12/m rente a
4% van ƒ10.000.-
en voor aflossing
Geremitteerd aan Dr. Bol te B. in bank-papier
Voor J. Buck geform<i. en gepass^. huwe-lykstoestemming,
ten behoeve zijner
dochter Cornelia Zl
Betaald voor M. Groot registratierecht op
de hyp. obligatie
Idem voor J. Buck registratierecht op het
huwel. consent . . . . •
Idem voor boedel J. Kip, registratierecht op
het testament van J. Kip d.d. 15 Jan. 1899.
11 Voor de naamlooze vennootschap . . . .
Petroleum-Maatschappij, opgemaakt pro­cesverbaal
van het verhandelde in de op
heden gehouden buitengewone algem.
f 11
f 400
500
05
40
20
20
60
38
Januapi 1900.
13
vergadering van aandeelhouders, met
presentielijst Z'.
In zake de op 29 Januari a. s. voor H. Prins
te houden openbare verkooping van
hchamelijke roerende goederen, betaald
voor het verspreiden van biljetten . . .
Voor J. Post opgemaakt onderhandsch
huurcontract in duplo, betreffende de
door hem van A. Blauw, voor 4 jaren,
tegen ƒ240.— per jaar, gehuurde per-ceelen
bouwland in den Apolder, groot
4.6030 hectaren, en betaald voor himr-zegel
Z'.
12 Voor boedel J. Kip opgemaakt inventaris
des boedels Z'.
Ontvangen van de heeren B. en Co., ver­koopnota
over ƒ2.000.— 4°/o pandbrie-ven
van de Standaard-Hvpotheekbank,
a 1007.7» vrij '
met 9/d. rente sedert 1 Januari 11
Dit bedrag tegen levering van hen ont­vangen.
Voor de firma van Leeuwen en Co. betaald
voor 2 kad. extracten en hyp. recherche.
Betaald voor de . . . . Petroleum-Maatu.,
registratierecht o/h procesverbaal v/h
verhandelde i/d buitengewone alg. ver­gadering
en op de annexe presentielijst
Idem voor boedel J. Kip, registratierecht
op den inventaris
15 Voor J. Pool geformci. afschriften der tes­tamenten
van hem en zijne echtgenoote
2X4bladz Z'.
Voor M. ü-root betaald kosten van inschrij­ving
Voor de . . . . Petroleum-Maatschappij,
geformd. afschrift van het procesverbaal
f 1
f 1
50
20
f 2.005 -
f 2.007 •
f 1 60
20
20
180
'20
f 1
f 18
50
75
39
Januari 1900.
16
17
van het verhandelde in de buitengewone
alg- vergadering van aandeelhouders,
5 blz Zi.
Verzonden aan J. Pool de afschriften der
testamenten van hem en zijne echtge-noote
met mijne nota, folio 3
Voor M. G-root geformd. Eerste grosse der
hyp. obligatie, ten behoeve van den
schuldeischer, 6 blz Z'.
Voor P. Jansen betaald en hem toegezon­den
certificaat van doorhaling der hyp.
inschrijving J. Roos
Voor de . . . . Petroleum-MaatschappiJ, in
duplo opgemaakt ontwerp-akte van wij­ziging
harer statuten, met request ter
verkrijging der Kon. bewilliging op dat
ontwerp Z'.
Voor P. Stroom betaald aan het hoofdkan­toor
der scheepsbewijzen voor recherche
betrekkelijk het overdekt ijzeren Aak-schip
„Cornelia"
en ten kantore der scheepsbewijzen te
Dordrecht voor idem
Voor boedel J. Kip geform^. afschrift van
den inventaris, 30 blz Z'.
Voor de firma van Leeuwen en Co. geconcd.
en gemind, contract van vennootschap
onder genoemde firma, tusschen J. van
Leeuwen, A. Vos en D. Schaap alhier,
tot het drijven van een commissiehan-del
Z'.
18 Voor P. Stroom geconcd. en gemind, schuld­bekentenis
met scheepsverband, groot
ƒ15.000.—, ten behoeve van A. Brawn,
met borderellen Z'.
Ontvangen van A. Brawn het bedrag der
obligatie met scheepsverband, af te slui­ten
met P. Stroom
f 1
f 13
f 1
50
55
50
.75
f -22=
65
05
170
50
50
ƒ15.000 -
40
Januari 1900.
20
22
Voor J. Kool betaald kosten van over­schrijving
der koopakte
Verzonden aan J. Buck mijne nota, folio 7,
groot
19 De schuldbekentenis met scheepsverband
ten laste P. Stroom gepasseerd en aan
hem voor rekening van A. Brawn betaald.
Van P. Stroom ontvangen het bedrag
mijner nota, folio 12
Voor rekening van den boedel J. Kip ont­vangen
van B. Quist 12'm rente a 4 %
van ƒ8.000.— '
en voor aflossing
Voor P. Stroom betaald registratierecht
o/d schuldbekentenis met scheepsverband.
Verzonden aan J. Post een exemplaar v/h
huurcontract met mijne nota, folio 10,
groot
en aan A. Blauw het andere exemplaar.
Het contract van vennootschap onder de
firma van Leeuwen en Co., gepasseerd .
Van de Assurantie-Maatschappij ,de Ne­derlanden"
te Z. ontvangen de volgende
quitantiën, voor te incasseeren premiën
ten laste van:
.J. Kool per 25 dezer
P. Groen , 2 6 ,
B. Lijn , 2 8 ,
G. Bank , 28
P. Moor , 3 0 ,
Ontvangen van de Standaard-Hypotheek­bank
te Eotterdam, voorde af te sluiten
leening met G. Bank, groot / 40.000.—.
Voor rekening van de Standaard-Hypo­theekbank
bij het passeeren der akte
voor notaris B. betaald:
f 320
500
4
15
11
20
23
f 10
f 5
ƒ15.000
f 80
ƒ 820
/ 1
ƒ 16
38
10
20
05
memorie.
ƒ 74
ƒ39.900
41
Januari 1900.
Aan Gr. Bank het bedrag der hyp. obligatie
ad
onder aftrek van ''/4°o provisie ad . . . .
en aan notaris B. zijn V»°/o provisie van
ƒ 40.000.—
23
24
De rekening van de Standaard-Hypotheek­bank
te debiteeren voor mijn '/i'/o pro­visie
van /• 40.000.— (leening G. Bank) ad.
Voor van Leeuwen en Co. betaald registra­tierecht
op het contract van vennootschap.
Voor L. Koen betaald kad. extract, hyp.
recherche en inzage titel
Voor veihng M. van Vliet betaald aan den
landmeter Driehoek, voor splitsing van
het perceel Sectie D. n°. 380 der ge­meente
R. met kad. extract en kaart .
Voor J. Duijm, gecond. en gemind, huwe-liikscontract
tusschen hem en Mej. N. de
Kat Z'.
Q-econcd. en gemind, akte van ontbinding
der Commanditaire Vennootschap onder
de firma „Hoop en Co.", tusschen J. Hoop
en F. Puls, als beheerende vennooten,
en P. van Loon, als commanditaris . Z'.
Ontvangen van J. Pool het bedrag mijner
nota, folio 3
Betaald aan Dr. Smit
Voor P. Stroom betaald kosten van in­schrijving
v,'h scheepsverband
Voor rekening van den boedel J. Kip be­taald
aan grondbelasting over 1900 . .
Voor H. Prins betaald voor aangifte van
de op 29 dezer te houden openbare
Z'40.000
300
ƒ39.700
100
f 10
/ -
f -
f 13
f 500
f 2
f 34
15
75
75
55
—
59
42^
42
Januari 1900.
verkooping van lichamelijke roerende
goederen
Zegel voor het extract Zi
Voor P. Stroom geform''. Eerste grosse
der obligatie met scheepsverband, ten
behoeve van den schuldeischer en deze
met het bordere^ aan laatstgenoemde
toegezonden, 6 blz Zi
Voor van Leeuwen en Co. geformeerd
extract der akte van vennootschap voor
de inschrijving ter griffie der Arr. Kecht-bank,
3 blz Z'
Voor P. Maus geformd. onderhandsche
verklaring betrekkelijk de voogdyreke-ning,
afgelegd door zijn gewezen voogd
A. Hoog Zi
Het huwelijkscontract tusschen J. Duijm
en mej. A. de Kat gepasseerd
Voor boedel J. Kip geformeerd verklaring
van erfrecht, tot ontvangst van gelden
uit de Bljkspostspaarbank Zi
Van J. Pan ontvangen a deposito tegen
3 °'o 's-jaars, van 1 Pebr. a. s
Voor van Leeuwen en Co. geformeerd
afschrift der akte van vennootschap en
tweede extract van idem, voor de levering
der onroerende goederen, 11 + 3 blz. . ^^.
Voor J. Duijm betaald registratierecht op
het huwelijkscontract
Ontvangen van J. Buck het bedrag mijner
nota, folio 7
Voor veiling M. van Vliet betaald voor
30 biljetten
Ontvangen van J. Post het bedrag mijner
nota, folio 10
25
26
f -
f 8
f 5
f 9
f 16
60
10
—
05
43
Januari 1900.
De akte van ontbinding der commanditaire
vennootsctiap onder de firma Hoop en Co.
gepasseerd
Ontvangen van de Standaard-Hypotheek­bank
gequiteerde grossen en nota's voor
de op 1 Februari a. s. af te lossen lee­ningen
ten laste van:
P. Jonker: voor aflossing der hyp. oblig. .
6/m rente a 4''/i) 'sjaars
kosten roiementsakte
L. P. Nauta: voor aflossing alsvoor ƒ 10.500.—
6/m rente a 4'/2°/o'sjaars . . . , 236.25
kosten roiementsakte . . . . . 7.—
en quitantiën voor op 1 Februari a. s. te
ontvangen rente en aflossing op:
P. Bol 6/m rente a 4°'o 'sjaars van
ƒ7.500.— f 150.05
F. Hoorn idem van
/• 10.000.— ƒ200.05
aflossing , 500.—
27
J. van der Wel '/^ annuïteit .
P. de Graaf V^ annuïteit. . .
700.05
138.49
630.55
Ontvangen van J. Kool, assurantiepremie
versch. 25 dezer
Ontvangen van F. Hoorn, tegen quitantie
van de Standaard-Hypotheekbank, voor
rente en aflossing
Betaald voor P. Maus registratierecht o,'d
onderh. verklaring
voor Boedel J. Kip, idem o/d verklaring
van erfrecht
en voor Hoop en Co. in liq. idem o/d akte
van ontbinding der vennootschap . . .
Voor M. Pau geformeerd onderhandsche
obligatie te mijnen behoeve, groot
ƒ300.— Zi.
') Onder de rente is 5 cent v/h zegel der quitantie
begrepen.
ƒ 1.619
ƒ15.000
300
7
ƒ15.307
fl0.74B
ƒ26.050
25
25
14
20
20
ƒ27.669
f 4
ƒ 700
39
50
05
ƒ 17 40
22=
44
Januari 1900.
27
Voor rekening boedel J. Kip betaald:
aan H. van Doorn voor zijne nota over 1899.
en aan de wed. J. Kip tot betaling van:
dienstbodenloon ƒ 75.—
schoolgelden , 30.—
nota mej. Kohier , 27.50
en voor de huishouding. . . , 200.—
Voor J. Duijm geformd. afschrift van het
huwelijkscontract, en extract van idem
voor de inschrijving ter griffie der Arr.
Kechtbank te D. 7 + 3blz. Z\
Ontvangen tegen quitantie v/d Maatschappij
„de Nederlanden" voorassurantiepremie
etc. van:
F. Moor versch. 30 dezer
B. Lijn , 28 „
G. Bank , 28 „
Voor L. Koen geconcd. en gemind, akte
van uitgifte in erfpacht voor 75 jaren,
van drie perceelen grond alhier, door
J. Riviêre, voor ƒ200.— en eene jaarl.
canon van ƒ40.— -Zi,
29 Ontvangen van P. Groen tegen quitantie
v/d Maatschappij „de Nederlanden" voor
assurantiepremie etc. verschenen 26 dezer
Voor L. Koen de akte van uitgifte in erf­pacht
gepasseerd en van hem ontvangen
mijne nota van kosten deswege, folio 13.
Voor H. Prins opgemaakt procesverbaal
der op heden gehouden openbare ver-kooping
van lichamelijke roerende goe­deren,
opbrengst ƒ8.259.50 Zi.
waarop tijdens den verkoop ontvangen. .
en de onkosten ad 10 °/o te brengen op
deel. fol. 9. . . . •
Voor rekening van den boedel J. Kip ont­vangen
uit de Rijkspostspaarbank, inleg
met rente
ƒ 120
ƒ 832
23
11
20
ƒ 259
825
50
ƒ 452
f 54
f
f
f
—
15
70
ƒ 585
( 1.177
50
25
45
75
05
50
45
32
45
Januari 1900.
30 Voor Hoop en Co. in liq. geformeerd extract
der akte van ontbinding der vennoot­schap,
voor de inschrijving ter Griffie,
3 blz Z'.
Ontvangen van J. v. d. Wel tegen annul-teits-
quitantie van de Standaard-Hypo­theekbank
Betaald registratierecht voor:
L. Koen op de erfpachtsakte
H. Prins op het procesverbaal van verkoop
roerend goed
Ontvangen van D. Bol tegenliuitantie van
de Standaard-Hypotheekbank, voor rente.
31 Ter leen gegeven aan M. Pau a 4V2°/o
'sjaars van 1 Pebr. a. s
en van hem ontvangen het bedrag mijner
nota folio 18
Uit de kas genomen voor privé-rekening.
Betaald voor salaris over de maand
Januari 1900:
Aan A
, B
Te crediteeren:
de rekening Zegel:
voor zegelrechten gebracht op de in
deze maand afgesloten nota's ten laste
van:
J. Pool
P. Jansen
J. Buck
J. Post
P. Stroom
M. Pau
de rekening Registratie:
voor registratierechten alsvoor ge­bracht
op de nota's ten laste van:
P. Jansen
J. Buck
P. Stroom
15
70
ƒ 300 —
40
f 138
/• 85
ƒ 150
22 =
f 100
50
ƒ 298
f 200-
f 150-
•75
49
40
05
775
37 =
37 =
22 =
ƒ 12 97 =
f 1
1
1
20
20
20
160
46
Januari 1900.
en de rekening Verschotten :
voor verschotten alsvoor gebracht
op de nota's ten laste van:
P. Jansen
P. Stroom
Februari 1900.
Conform nota Standaard-Hypotheekbank
ontvangen van:
P. Jonker:
voor aflossing rente en kosten . . .
en L. P. Nauta:
voor Idem
Ontvangen van P. de Graaf tegen quitantie
v/d Standaard-Hypotheekbank
Geremitteerd aan de Standaard-Hypotheek­bank,
in bankpapier
Geremitteerd aan de Assurantie-Maatü.
,de Nederlanden" in mijne assign, op
de Ned. Bank
Voor J. Kool betaald certificaat van onbe-zwaardheid
van perceelen in den Apolder
en hem de hem competeerende stukken
toegezonden
Betaald aan de A.-courant voor adverten-tiekosten
in zake :
verkoop roerend goed H. Prins
veiling M. van Vliet
V. Leeuwen en Co.
Hoop en Co. in liq
Betaald aan de Nederl. Staatscourant,
advertentiekosten in zake:
van Leeuwen en Co
Hoop en Co. in liq
Voor boedel J. Kip opgemaakt memorie
van aangifte voor het recht van succ.
en overgang, art. 1 n°. 1, van de nalaten­schap
van J. Kip Z'.
ƒ15.307
10.743
f
n
f
n
12
22
6
4
4
2
50
50
25
—
50
85
25
ƒ26.050
ƒ 630
ƒ27.665
ƒ 73
f 1
f 45
04
25
55
25
25
35
50
47
Februari 1900.
Voor rekening van Dr. P. Smit ontvangen
van P. Post 3/m huur van het huis aan
de B. straat, versch. 1 dezer
en betaald fooi a/d dienstbode
Voor M. Groot betaald staat van inschrij­ving
en dien staat met grosse en borde­rel
verzonden aan P. Groen
Voor van Leeuwen en Co. betaald kosten
van inschrijving ter Griffie
Voor L. Koen geformeerd afschrift van de
erfpachtsakte, 7 blz ^^.
Voor Hoop en Co. in hq. betaald kosten
van inschrijving ter Griffie
Voor M. van Vliet geformeerd procesver­baal
van veiling v/d buitenplaats "W. ^^.
en betaald aan den inzetter J. Koops voor
trekgeld '/a °/o vandeinzetsomad/"50.000.—
De memorie van J. Kip i n g e l e v e r d . . ..
Voor rekening van boedel J. Kip ontvan­gen
van J. de Haan, voor aflossing der
hyp. obligatie, per resto . . •
met 3/m rente a 4 °'o 's jaars
Voor van Leeuwen en Co. betaald kosten
van overschrijving
Betaald registratierecht o/h procesverbaal
van veiling M. van Vliet.
Voor P. Maus geconcd. en gemind, akte van
décharge wegens voogdijbeheer ten be­hoeve
van zijn gewezen voogd, A. Hoog. ^^.
Voor van Leeuwen en Co. geformeerd
afschrift der akte van ontbinding, 6 blz. Zi,
De akte van décharge door P. Maus ge­passeerd
ƒ 300
1
ƒ18.000
180
50
ƒ 298
f
f
f
f
3
4
1
8
f 2
250
50
75
50
50
50
25
/•18.180
f 16
f 1
f -
90
20
75
f 1 50
48
Februari 1900.
Verzonden aan J. Hoop de stukken betref­fende
de ontbinding der vennootschap
onder de flrma Hoop en Co. met mijne
nota, folio 16, ad
Voor J. Duijm betaald kosten van inschrij­ving
ter Griffie
10 Verzonden aan de firma van Leeuwen en Co.,
de stukken betrekkelijk het aangaan
der vennootschap met mijne nota van
kosten, folio 11, ten bedrage van. . . .
Betaald registratierecht op de décharge
P. Maus
Voor L. Koen betaald kosten van over­schrijving
der erfpachtsakte
12
13
Voor veiling M. van Vliet geform'i. proces­verbaal
van afslag van de buitenplaats W.,
toegewezen aan W. Molen of meester,
voor ƒ70.000.—
In zake veiling M. van Vliet gepasseerd
acte de command, houdende dat de bui­tenplaats
W. werd gekocht namens Dr.
P. Smit, tengevolge waarvan deze laat­ste
per 1 Maart a. s. schuldig is aan
M. van Vhet:
voor koopprijs van de b u i t e n p l a a t s . . ..
, 12/m grondlasten
„ 3/m contributie waterverbruik. . . .
, restitutie van 10/m assurantiepremie
, overname roerende goederen . . . .
Verzonden aan L. Koen afschrift van de
erfpachtsakte met kadastraal extract. .
14
Verzonden aan Dr. P. Smit mijne nota
van kosten, folio 14, in zake veiling
M. van Vliet, bedragende:
6 "/o van ƒ70.000—
en '/2 % trekgeld van f 50.000.—
waarvoor züne rekening te debiteeren.
In zake veiling M. van Vliet betaald voor
ƒ70.000
300
15
50
285
ƒ70.650
f 4.200
250
ƒ 68 95
f 4-
ƒ 108
f 1
f 5
50
20
80
ƒ 4.450 -
49
Februari 1900.
overboeking van de assurantiepolis ten
name van den kooper
Van J. Boer a deposito ontvangen tegen
3"/2°/o rente 'sjaars van 16 Februari a.s.
Van het Departement van Justitie terug­ontvangen,
ontwerp-akte van wijziging
v/d statuten der naamlooze vennootschap
. . . . Petroleum-Maatij. met afschrift v/h
Kon. besluit, waarbij de bewilliging op
dat ontwerp is verleend, en betaald voor
kosten
Voor P. Maus geform^i. afschrift der akte
van décharge 3 blz Z'
In zake veiling M. van Vliet geformd. af­schrift
der processenverbaal van veiling
en afslag en van de acte de com­mand,
16 blz Z',
Betaald registratierecht op het proces­verbaal
van afslag M. van Vliet . . . .
idem op de acte de command
Voor P. Maus geform^. en gepasseerd acte
van doorhaling der voogdij-hypotheek,
ten behoeve van zijn gewezen voogd
A. Hoog Z'.
Voor boedel J. Kip betaald successie en
overgangsrecht met Z'. der quitantie. .
In zake boedel J. Kip opgemaakt en ter
inzage aan belanghebbenden gezonden
ontwerp-verdeeling des boedels . . . .
Voor . . . . Petroleum-Maatü. geminuteerde
acte van wijziging der statuten. , . . Z'.
Ontvangen van de Assurantie-Maatschappij
,de Nederlanden", voor te betalen brand­schade
aan Gr. Bank provisie en kosten.
Van Dr. P. Smit ten verkoop overgeno-
15
16
17
19
20
21
22
23
f -25
f 400-
•85
75
f 3
f 1.446 -
1 20
f 1.447 20
f -
10.470
87 =
45
f 1 50
f 565 •
50
Februari 1900.
men /10.000.— 4°/9 pandbrieven Stan­daard-
Hypotheekbank
en van hem ontvangen in contanten. . .
Voor P. Maus betaald certificaat van door­haling
voogdij-hypotheek
In zake veiling M. van Vliet betaald voor
kosten van overschrijving
Voor de . . . . Petroleum-Maatschappij de
acte van wijziging der statuten gepasseerd.
Ontvangen van de Standaard-Hypotheek­bank
gequiteerde grosse met nota, voor
de op 1 Maart a. s. door M. Laut af te
lossen leening, perresto
met 6/m rente a 4% 'sjaars
en de kosten der roiementsakte ad. . . .
Voor . . . . Petroleum-Maatü. betaald regi­stratierecht
op de acte van wijziging. .
Voor rekening van Di'. P. Smit ontvangen
van de heeren R. M. en Zoon
Voor H. Prins betaald:
aan A. voor 80 biljetten
, afslager B. voor loon
„ D. voor idem
Ontvangen van de Standaard-Hypotheek­bank
Voor Dr. P. Smit gecond en gemind hyp.
obligatie, groot ƒ51.000.—, met borde­rellen,
ten behoeve van de Standaard-
Hypotheekbank Z'
Uit de kas genomen voor de huishouding
Betaald voor salaris over de maand
Februari 1900:
Aan A •
, B
en voor kantoorbehoeften
24
26
27
28
A 6.000
320
7
20
5
f 100
. 50
ƒ 150
1 20
memor
ƒ 8.000
f 1
f 131
ƒ16.827
f 1
75
40
20
ƒ10.000
ƒ 34
ƒ41.785
ƒ 1
ƒ 150
ƒ 151
20
20
51
Febpuari 1900.
Voor rekening van Dr. P. Smit ontvangen
van de heeren K. M. en Zoon, verkoop­nota
over f 10.000.— 4°/o pandbrieven
Standaard-Hypotheekbank a 101 "/o vrij .
2/m. rente sedert 1 Jan. j.l
Dit bedrag tegen levering ontvangen.
Voor rekening van Dr. P. Smit ontvangen
van A. de Jong te G. 12/m. rente a 4%
van f 20.000.—
en voor aflossing
Voor boedel J. Kip betaald:
voor taxatie v|h meubilair
„ idem v/d onroerende goederen . . .
Te crediteeren:
de rekening Zegel:
voor zegelrechten, gebracht op de in
deze maand afgesloten nota's ten
laste van:
M. Groot
J. Kool
H. Prins
van Leeuwen en Co
L. Koen
Hoop en Co. in liq
de rekening Registratie:
voor registratierechten, alsvoor ge­bracht
op nota's ten laste van:
M. Groot
J. Kool. . . •
H. Prins
van Leeuwen en Co
L. Koen
Hoop en Co. in liq
en de rekening Verschotten:
voor verschotten, alsvoor gebracht op
de nota's ten laste van:
M. Groot
J. Kool
H. Prins
van Leeuwen en Co
L. Koen
Hoop en Co. in liq
ƒ10.100
66
f 800
3.000
10
22
1
94
70
15
15
15
23
12
48
10
67
ƒ10.166 67
ƒ 3.800 -
50
70
25
25
25
25
20
40
40
25
43
00
75
60
35
32 50
ƒ 17 70
ƒ 211-
ƒ 136 38
52
Maant 1900.
Verzonden aan A. Hoog, deonderhandsche
verklaring, afschrift der akte van décharge
en certificaat van doorhaling der voogdij­hypotheek
en aan P. Maus myne daarop
betrekking hebbende de nota, fol. 17. .
Conform nota van de Standaard-Hypotheek­bank
ontvangen van M. Laut, voor aflos­sing
rente en kosten
Voor Dr. P. Smit de hyp. obligatie ten
behoeve van de Standaard-Hypotheek­bank
gepasseerd.
Naar aanleiding daarvan te debiteeren, de
Standaard-Hypotheekbank aan Dr. Smit,
voor het bedag dier obligatie ad . . . .
onder aftrek van 1°/» provisie
en aan Provisie voor mijn 7*7" provisie
van /"SLOGO.-
Voor rekening van Dr. P. Smit betaald aan
M. van Vliet, voor koopprijs etc. v/d
buitenplaats W. (zie nota 13 Februari) .
Zijne rekening voorts te debiteeren voor
mijne nota, foho 19, i/z de hyp. obUgatie
ten behoeve van de Standaard-Hyp.bank
Voor de . . . . Petroleum-MaatU geformd
afschrift der akte van wijziging der
statuten, 16 blz Z',
Betaald registratierecht op de hyp. obligatie
ten laste Dr. P, Smit
Voor Dr. P. Smit betaald kosten van aan-teekening
v/h hyp. verband op de assu­rantiepolis
•
Van Hoop en Co. in liq. ontvangen mijne
nota, foho 16
Voor boedel J. Kip opgemaakt en aan den
kantonrechter gezonden concept schei­ding
der boedels
ƒ50.490
127
ƒ70.650
, 405
ƒ51.000
510
ƒ 40 75
ƒ16.327 •
60
ƒ50.617 50
ƒ71.055 •
f 3-
f 1
f -
20.
25-
f 68 95
53
Maant 1900.
Voor rekening van de ass. MaatU „de Neder­landen"
betaald aan Q-. Bank voor brand­schade
en aan H. Jansse voor taxatieloon. .
De ass. Maatij „de Nederlanden" te debi-teeren
voor mijne provisie i/z brand
G. Bank
Voor Dr. P. Smit betaald voor kosten van
inschrijving
Voor Dr. P. Smit geformd eerste grosse
der hyp. obligatie, ten behoeve van de
schuldeischeres, 7 blz Z'.
Voor . . . . Petroleum-Maatü geformd en
verzonden a/d Directeur der Nederland-sche
Staatscourant copie der akte van
wijziging der statuten
Voor boedel J. Kip, volgens het van den
kantonrechter goedgekeurd terugont­vangen
concept gemind akte van schei­ding
des boedels Zi,
Aan K. M. en Zoon a depositie gegeven,
a 4''/o 'sjaars, met l/m opzegging . . .
Voor . . . . Petroleum-Maatij betaald voor
kosten van inschrijving ter Griffie der
Arr. Eechtb
Verzonden aan J. Duijm afschrift en extract
v/h huwelijkscontract met mijne nota,
folio 15, ten bedrage van
Voor rekening van de Standaard-Hypo­theekbank
betaald aan F. Rood het, tot
na de voltooiing v/d gebouwen a/h Wagen-plein,
ingehouden bedrag op de op 1
December 1899 gesloten leening . . . .
Ontvangen van P. Maus mijne nota, foHo 17.
10
12
13
14
15
16
-17
f 550
10
f 560-
f 80
f 1
40
50
f 4 50
f 1.200 -
f 6-
f 39 15
f 7.400 •
f 40 75
54
Maart 1900.
Voor boedel J. Kip de acte van scheiding
gepasseerd.
Voor rekening van den boedel betaald:
Aan wed. J. Kip
onder aftrek van het bij haar in kas zijnde
bedrag van
Aan M. Kip
„ L. Kip
den boedel voorts te debiteeren voor mijne
nota, folio 5/6, wegens boedelkosten, met
Voor boedel J. Kip betaald voor kosten
van overboeking van twee assurantie­polissen
Voor Dr. P. Smit betaald voor staat van
inschrijving
Betaald registratierecht op de acte van
scheiding van den boedel J. K i p . . . .
Voor . . . . Petroleum-Maatschappij betaald
voor 10 exemplaren bijvoegsel v/d
Nederl. Staatscourant
Voor boedel J. Kip geformeerd extract­scheiding,
voor de overschrijving ten
hypotheekkantore, 5 blz Z'.
Ontvangen van Van Leeuwen en Co., myne
nota, folio 11
Verzonden aan de . . . . Petroleam-MaatU.
de haar competeerende stukken, betrek­kelijk
de wijziging der statuten, met
myne nota te dier zake, folio 8, ten
bedrage van
Voor boedel J. Kip geformd. borderellen
voor de inschrijving der voogdij-hypo­theek
Z'.
Voor boedel J. Kip geformeerd twee
extracten der scheiding, voor de over­boeking
van aandeelen in naamlooze
vennootschappen, 2X3 blz Z'.
19
20
21
22
23
24
26
ƒ3.021
332
f 2.689
, 2.500
, 2.500
ƒ7.6
ƒ 1.530
50
50
94»
ƒ9.219
f -
ƒ S
94^
55
50
f 450-
f 1
f 108
ƒ 96
ƒ -
f 1
i60
50
50
50
45
50
55
Maant 1900.
Van J. Duijm ontvangen myne nota, folio 15.
Voor boedel J. Kip betaald, voor Icosten
van overschrijving ten hypotheekkantore
en voor overboeking van 4 aandeelen in
de Nederl. Handel-Maatschappij . . . .
In zake veiling M.. van Vliet betaald voor
lokaalhuur etc
en voor loon aan den afslager
Voor boedel J. Kip geformd. afschrift der
akte van scheiding, 48 blz Z'
en betaald :
voor overboeking van 15 aandeelen in de
Standaard-Hypotheekbank
en voor kosten van inschrijving der voogdij­hypotheek
Ontvangen van de . . . . Petroleum-Maatij.
mijne nota, folio 8
In zake veiling M. van Vliet betaald voor
advertentiekosten:
aan de A. courant
„ „ B. courant
Voor de . . . . Petroleum-Maatu. betaald
voor advertentiekosten in de N. R.
courant. •
Voor rekening van de Standaard-Hypo­theekbank,
betaald aan D. de Jong, voor
taxatieloon over het Ie kwartaal 1900 .
Betaald rijtuighuur voor:
boedel J. Kip
Veiling M. van Vliet
Uit de kas genomen :
voor de huishouding
„ „ huishuur
27
28
29
30
f 2
f 12
f 50
f 15
1
31
05
f 12
40
f 39
f 14
42 =
15
05
f 75-
ƒ 16
f 96
42»
50
ƒ 52-
f 4 50
ƒ 100-
50
ƒ 225
100
f 4 50
f 325
56
Maart 1900.
Betaald:
aan A. voor salaris over Maart.
. B. , . , ,
getuigenloon over het Ie kwartaal 1900.
telegramkosten over de maand . . .
31 Te crediteeren:
de rekening Zegel:
voor zegelrechten, gebracht op dein
deze maand afgesloten nota's ten laste
van:
boedel J. Kip.
. . . . Petroleum-Maatschappij.
J. Duijm
P. Maus
Veiling M. van Vliet
Dr. P. Smit
de rekening Registratie:
voor registratierechten, alsvoor ge­bracht
op de nota's ten laste van:
boedel J. Kip
. . . . Petroleum-Maatschappij .
J. Duljm
P. Maus
Veihng M. van Vliet
Dr. P. Smit
de rekening Verschotten:
voor verschotten, alsvoor gebracht
op de nota's ten laste van:
boedel J. Kip
. . . Petroleum-Maatschappij.
J. Duijm . . . . •
P. Maus
Veiling M. van Vliet
Dr. P. Smit
en de rekening Kapitaal:
voor 3/m. rente a 47o 'sjaars van ƒ6000.
Te debiteeren:
de Standaard-Hypotheekbank:
voor telegramkosten, porto's en aan-teekengelden
over het Ie kwartaal 1900 .
en de Assurantie-MaatU. ,de Nederlanden":
voor provisie van geïncasseerde assu-rantiepremiën
over het Ie kwartaal 1900.
en voor assign, porto's en aanteeken-gelden
over alsvoor
100
50
27
7
3
2
5
2
459
3
8
2
1.448
1
86
13
4
1
551
84
67'
72 5
10
25
70
60
60
60
40
40
20
32»
85
75
80
15
96
50
57
Maant 1900.
Te debiteeren, de rekening "Verlies en Winst,
voor overname van het verlies op de
volgende rekeningen:
Kantoormeubelen
Zegel
Interest
' Onkosten
Te crediteeren, de rekening Verlies en Winst,
voor overname van de winst op de
volgende rekeningen .•
Declaration
Provisie . . s
Te crediteeren, de rekening Kapitaal,
voor het winst-saldo der rekening ver­lies
en winst
Te debitoeren, de rekening Kapitaal voor
overname van het saldo der rekening
Privé
Te debiteeren, de rekening Balans,
voor de debetsaldo's op d,e volgende
rekeningen:
Cassa
Effecten
Kantoormeubelen
Ass. Maatü. ,de Nederlanden". . .
Standaard-Hypotheekbank . . . .
Zegel
Interest
M. Pau
Deposito u/g
Te crediteeren, de rekening Balans,
voor de credit-saldo's op de volgende
rekeningen:
Kapitaal
Deposito o/g
H. Prins
Dr. P. Smit
Onkosten
50
1
37
501
f 590
f 4.420
, 235
/• 4.655
f 4.065
24
35
46_
81
57
f 675
f 8.692
1.995
150
2
4
15
20
300
1.200
ƒ12.380
f 9.450
900
259
1.750
19
A2.B80
50
74
33^
46
65
37 f
26
08
57
50
17
84_
08
58
April 1900.
Te debiteeren, de rekening Balans voor de
credit-saldo's op de navolgende reke­ningen
:
Kapitaal
Deposito o/g
H. Prins
Dr. P. Smit .
Onkosten
Te crediteeren, de rekening Balans voor
de debetsaldo's op de volgende reke­ningen
:
Cassa
Effecten
Kantoormeubelen
Ass. MaatiJ ,de Nederlanden" . . .
Standaard-Hypotheekbank , . . .
Zegel
Interest
M. Pau
Deposito u/g
f 9.450
900
259
1.750
19
ƒ12.380
ƒ 8.692
1.995
150
2
4
15
20
300
1.200
ƒ12380
57
50
17
84
08
88=
46
65
37»
26
08
1
*^-"
H O O F D S T U K VIL
Journaal waarin de, daarvoor vatbare, posten
uit vorenstaand memoriaal,
volgens de dagelijksche methode, zijn overgebracht.
•
*
•
•
•
•
«
•
4
2
, 5
1
13
25
2
15
2
1
2
3
Januari 1900.
"EiSecten.
Voor ƒ4.000.— 4°/o pandbrieven v/d
Standaard-Hypotheekbank a 100 "/o .
Cassa.
Voor gestort
Kantoormeubelen.
Voor
Aan Kapitaal.
Voor mijn inbreng
Zegel.
Voor formaatzegels
Onkosten.
Voor diverse postzegels
„ 100 plakzegels a 5 cent . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor kad. en hyp. recherche. . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
f 10
5
—
f 4.000
, 1.900
, 100
f 6.000
f 6.000
f 90
15
f 105
f 105
f -
r
1
—
—
—
—
75
75
62
Januari 1900.
Kantoormeubelen.
Voor aanschaffing
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor kad. extr. en hyp. rech. . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Onkosten. >
Voor kantoorbehoeften
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Crediteuren.
P. Groen.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan P. Jansen.
Voor door J. Kool betaald
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota folio 2, door J. Kool
betaald
P. Jansen.
Voor ontvangen
„ mijne nota folio 4
Aan Cassa.
Voor betaald
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota folio 4,verrekend met
P. Jansen
15
2
25
17
f 100
f 100
f
f 10.000
f 10.000.
80
80
50
50
f 4.892 —
ƒ 4.734
n
f
f
f
f
n
158
4.892
1.645
8
1.654
1.645
8
—
50
50
—
50
50
t 1.654
63
Januari 1900.
p. Jansen.
Voor ontvangen door J. Roos . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Registratie.
Voor op koopakte J. Kool
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor rijtuigfooi
Aan Cassa.
Voor betaald
Crediteuren.
P. Groen.
Voor ontvangen door M. Groot. . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Declaratiên.
Voor mijne nota folio 1, betaald door
M. Groot
Registratie.
Voor op roiement J. Roos
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor benoeming toez. voogd over
minderjarigen Kip
Voor beëediging schatters
Aan Cassa.
Voor betaald
14
2
15
2
17
14
2
15 10
f 3.080 •
f S.080 -
f 94
f 94
f -
f -
40
40
35
35
f 10.000-
f 10.000-
f 105-
ƒ 105-
f 1
11
19
19
20
20
05
40_
45
45
64'
Januari 1900.
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Crediteuren.
Dr. Bol.
Voor betaald door A. Davenport. .
Crediteuren.
Dr. Bol.
Voor mijne remise
Aan Cassa.
Voor betaald
Registratie.
Voor op hyp. oblig. M. Groot . . .
„ „ huw. consent J. Buck. . .
„ „ testament J. Kip
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor het verspreiden van biljetten
verkoop H. Prins
Aan Cassa.
Voor betaald
Zegel.
Voor huurzegels
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Eifecten.
Voor /'2000.— pandbr. Standaard-
Hypotheekbank a 100 Vi 7» wij . .
Aan Éiterest.
Voor van pandbrieven
Verschotten.
Voor 2 kad. extr. en hyp. recherche .
Aan Cassa.
Voor betaald
2
17
17
10
10
14 10
15 11
13
2
11
2
4
18
12
15
2
13
f 900-
f 900-
f 900-
f 2.007 •
f 2.005 •
2-
f 2.007 -
65
Januari 1900.
Registratie.
Voor opg. proc. verbaal alg. verg.
Petroleum-Maatschapplj
Voor opg. pres. lijst
„ „ inventaris boedel J. Kip .
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor inschr. hyp. M. Groot . . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Debiteuren.
J. Pool.
Voor mijne nota
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 3, ten laste
van J. Pool
Verschotten.
Voor certificaat van doorh. hyp.
inschr. J. Roos—P. Jansen
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor recherche schip „Cornelia' . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Crediteuren.
A. Brawn.
Voor betaald
Verschotten.
Voor overschr. koopakte J. Kool. .
Aan Cassa.
Voor betaald
14 13
i l 5
'16
15 16
15
2
17
2
17
18
15
2
18
ƒ 18'
f 18'
/" 15.000-
f 15.000-
f 101
f 10 i
66
Januari 1900.
18
17 19
i l9
2 20
19
Debiteuren.
J. Buck.
Voor müne nota.
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 7, ten laste
J. Buck
Crediteuren.
A. Brawn.
Voor ontvangen door P. Stroom
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen.
Aan Declaratiên.
Voormijne nota, folio 12, betaald door
P. Stroom
Cassa.
Voor ontvangen.
14
2
20
'20
9 20
Aan Boedel J. Kip.
Voor doorB. Quist betaald,voor rente
en aflossing hyp. oblig
Registratie.
Voor op de oblig. P. Stroom.
Aan Cassa.
Voor betaald
Debiteuren.
J. Post.
Voor mijne nota
Aan Declaratiên.
Voor mijne nota, folio 10, ten laste
J. Post
Quitantiën.
Voor quitantiën voor te incasseeren
assurantiepremiën ten laste van:
J. Kool per 25 dezer
P. Groen „ 2 6 „
B. Lijn , 28 ,
G. Bank , 2 8 ,
F. Moor , 30
f 5 10
ƒ 15.000-
ƒ 15.000-
f 820-
f 820-
f 161
f 16 05
15
11
20
23
50
05
10
35
74 —
I
67
Januari 1900.
-*
••
'•
-
10
2
11
11
2
11
12
14
2
15
2
15
2
2
7
20
22
22
22
22
22
23
A an Assur. Maatti., de Nederlanden"
Voor hare remise . . •
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor hare remise .
Standaard-Hypotheekbank.
Voor ontvangen door G. Bank. . .
„ idem door nots. B. zijne provisie
a V*7o van ƒ40.000.—
Aan Cassa.
Voor betaald
Standaard-Hypotheek bank.
Voor mijne prov. leening G- Bank .
Aan Provisie.
Voor van leening G. Bank
Registratie.
Voor op vennootsch.v.Leeuwen en Co.
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor kad. extr. hyp. rech. en inzage
titel
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor splitsing perceel M. van Vliet,
met kaart en kad. extr
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
J. Pool.
Voor betaald
f 74
f 39.900
f 39.900
ƒ 39.700
„ 100
f 39.800
f 39.800
f 100
f 100
f 15
/ 15
f 2
f 2
f 10
ƒ 10
f 13
f 13
—
—
—
—
—
—
—
80
80
15
15
55
55
68
Januari 1900.
Dr. P. Smit.
Voor ontvangen
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor inschr. scheepsverband
P. Stroom
Aan Cassa.
Voor betaald
Boedel J. Kip.
Voor aan grondbelasting
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor voorloopige aangifte verkoop
H. Prins
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Deposito o/g.
Voor a deposito door J. Pan, a 3°/o
'sjaars, van 1 Februari a. s
Registratie.
Voor op huw. contr. J. Duijm . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
J. Buck.
Voor betaald
Verschotten.
Voor 80 biljetten
22| 23
2
16 24
19
2
24
15 24
2
20
26
14
2
26
26
15 26
f -'
69
Januari 1900.
I
•
•
•
•
•
2
2
7
9
11
2
9
2
9
14
2
26
26
26
27
27
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
J. Post.
Voor betaald
Quitantiën.
Voor gequiteerde grossen, voor op
1 Febr. a. s. af te lossen leeningen,
met rente en kosten, ten laste van:
P. Jonker
L. P. Nauta
en voor quitantiën, voor op 1 Febr.
a. s. te incasseeren rente en aflos­sing
op:
P. Bol
F. Hoorn
J. van der Wel
P. de Graaf
Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor hare remise
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door J. Kool
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door F. Hoorn . . . .
Registratie.
Voorop onderh. verkl. P. Maus. . .
„ verkl. V. erfrecht J. Kip . .
j vennootsch.HoopenCo.inliq.
Aan Cassa.
Voor betaald
f 15.307
„ 10.743
f 150
, 700
188
630
25
05
05
49
55
f 9
f 16
f 16
f 26.050
f 1.619
f 27.669
f 27.669
f 4
f 4
f 700
f 700
f 1
1
15
f 17
f 17
—
05
05
25
14
39
39
50
50
05
05
20
20
40
40
70
10 Januari 1900.
19 27 Boedel J. Kip.
Voor ontvangen door H. v. Doorn .
„ idem door wed. J. Kip . . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
27 Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiëu.
Voor betaald door:
F, Moor
B. Lijn
G. Bank
29 Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door P. Groen . . . .
29 Cassa.
Voor ontvangen
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 13, betaald
door L. Koen
29 Cassa.
Voor ontvangen
21 Aan H. Prins.
Voor betaald door diversen . . . .
Aan Declaratiën.
Voor idem nota, folio 9
29 Cassa.
Voor ontvangen
19 Aan Boedel J. Kip.
Voor betaald door de Eijkspcstspaar-bank
f 120
332
f 452
f 452
f 54
f 23
11
20
f 54
f 15
f 15
f 70
f 70
f 585
f 259
325
f 585
f 1.177
f 1.177
50_
50
50
45
35
10
45
05
05
45
50
95_
45
32
32
71
Januari 1900.
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiên.
Voor betaald door J. van der Wel.
Registratie.
Voor op erfpachtsakte L. Koen . .
„ „ verkoop H. Prins
Aan Cassa.
Voor betaald
Oassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiên.
Voor betaald door D. Bol
M. Pau.
Voor ter leen ontvangen a 4'/2 "/<>
'sjaars, van 1 Febr. a. s
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 18, betaald
door M. Pau
Privé.
Voor opname
Aan Cassa.
Voor betaald
Onkosten.
Voor salaris aan B. over Jan. 1900.
, C. „ alsvoor. .
Aan Cassa.
Voor betaald
11
30
14 30
30
23 31
31
24 31
25 31
f
f
f
»
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
n
f
f
138
138
15
70
85
85
150
150
300
300
1
1
200
200
100
50
150
150
49
49
40
40
40
05
05
—
22»
22 =
—
—
—
—
—
12
72
Januari 1900.
•
•
•
•
•
•
8
13
14
15
2
9
2
9
11
2
10
2
31
1
1
1
1
Declaratiën.
Voor in deze maand in rekening
. gebrachte:
Zegelrechten
Registratierechten
Verschotten
Aan Zegel.
Voor in deze maand in rekening ge­bracht
Aan Registratie.
Voor idem
Aan Verschotten.
Voor idem
Februari 1900.
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door:
P. Jonker
L. P. Nauta
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door P. de Graaf. . .
Standaard-Hypotheekbank.
Voor myne remise
Aan Cassa.
Voor betaald
Ass. Maatö. „de Nederlanden".
Voor mijne remise
Aan Cassa.
Voor betaald
—
f 12
3
7
f 23
f 12
3
7
f 23
f 26.050
f 15.307
, 10.743
f 26.050
ƒ 630
f 630
f 27.665
f 27.665
f 73
f 73
q7B
60
04
61 =
976
fiO
04
61 =
25
25
25
55
55
—
73
Februari 1900 13
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
'
•
•
15
2
15
2
15
2
2
22
15
2
15
2
15
2
1
2
2
B
3
3
5
Verschotten.
Voor certificaat van onbezwaardheid,
perceelen van J. Kool
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor advertentiekosten A.-Courant.
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor advertentiekosten Ned. Staats­courant
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Dr. P. Smit.
Voor betaald door P. Post
af fooi
Verschotten.
Voor staat van inschrijving M. Groot.
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor inschrijving ter Griffie akte
van Leeuwen en Co
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor inschrijving ter Griffie
akte Hoop en Co. in liq
Aan Cassa.
Voor betaald
ƒ 300
1
—
50
f l
f 1
f 45
f 45
f 7
f 7
f 298
f 298
f 3
f 3
f 4
f 4
f 3
f 3
25
25
25
25
35
35
50
50
75
75
50
50
50
50
74:
14 Februani 1900.
15 5 Verschotten.
Voor trekgeld veiling M. van Vliet.
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
19 Aan Boedel J. Kip.
Voor betaald door J. de Haan . . .
15 6 Verschotten.
Voor kosten van overschrijving akte
van Leeuwen en Co
Aan Cassa.
Voor betaald
__^.^^^__ i
14 7 Registratie.
Voor op veiling M. van Vliet . . .
3 Aan Cassa.
Voor betaald
Debiteuren.
Hoop en Co. in liq.
Voor mijne nota
Aan Declaratiên.
Voor mijne nota, folio 16, ten laste
Hoop en Co. in liq
15 9 Verschotten.
Voor inschr. ter Griffie huw. contract
J. Duijm
Aan Cassa.
Voor betaald
10 Debiteuren.
Van Leeuwen en Co.
Voor mijne nota
Aan Declaratiên.
Voor mijne nota, folio 11, ten laste
van Leeuwen en Co
f 250-
f 250-
f 18.180-
f 18.180-
f 16
f 16
f . 1
90
90
20
20
195
i95
f 4-
f 4-
f 108
f 108
50
50
75
Februari 1900.
Registratie.
Voor décharge P. Maus
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor overschrijving akte L. Koen .
Aan Cassa.
Voor betaald
Dr. P. Smit.
Voor mijne nota
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 14, ten laste
Dr. P, Smit
Verschotten.
Voor overboeking ass. polis . . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Deposito o/g.
Voor a deposito door J. Boer, tegen
S'/a'/o rente 'sjaars, van 16dezer.
Verschotten.
Voor kosten Kon. bewilliging, op ont-vyerp
akte van oprichting . . . .
Petroleum-Maatschappij
Aan Cassa.
Voor betaald
Registratie.
Voor op procesverbaal van afslag
M. van Vliet
Voor op acte de command. . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
15
14
3
10
15
3
10
22 18
15
8
14
14
20
15 15
14 16
f 1
20
20
80
80
f 4.450
f 4.450
f -
f -
f 400
f 400
f -
25
25
f 1.446
1
f 1.447
85
85
20_
20
ƒ 1.447 20
76
16 Februari 1900.
19 19 Boedel J. Kip.
Voor successie- en overgangsrecht
met quitantie
Aan Cassa.
Voor betaald
3 22 Cassa.
Voor ontvangen
10 Aan Ass.Maatij. „deNederlanden".
Voor hare remise
23 Cassa.
Voor ontvangen
22 Aan Dr. P. Smit.
Voor betaald
15 23 Verschotten.
Voor certificaat van doorhaling, P.
Maus
Aan Cassa.
Voor betaald
15 24 Verschotten.
Voor overschrijving veiling etc. M.
van Vliet
Aan Cassa.
Voor betaald
26 Quitantiën.
Voor gequiteerde grosse, voor de op
1 Maart a. s. door M. Laut af te
lossen leening, met rente en kosten.
11 Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor hare remise
14 26 Registratie.
Voor op akte van wijziging v/d sta­tuten
Petroleum-Maatschapplj.
Aan Cassa.
Voor betaald
f 10.470
f 10.470
f 565
f 565
f 3.000
f 1
45
45
f 3.000
f 131
f 131
f 16.327
f 16.327
f 1
75
75
40
40
20
20
77
Februari 1900. 17
•
•
•
3
22
15
3
3
11
24
3
25
3
8
22
3
22
26
27
27
28
28
28
28
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Dr. P. Smit.
Voor betaald door R. M. en Zoon
Verschotten.
Voor 30 bilietten
„ loon afslager B
„ loon aan D., alsvoor i/z ver
koop H. Prins
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor hare remise
Privé. 1
Voor opname voor de huishouding.
Aan Cassa.
Voor betaald
Onkosten.
Voor salaris aan B. over Februari .
„ idem aan C. over alsvoor .
, . kantoorbehoeften
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Dr. P. Smit.
Voor betaald door R. M. en Zoon
het zuiver provenu van ƒ10.000.—
4°/o pandbrieven v/d Standaard-Hyp
bank a 101°/o vrij
Cassa.
Voor ontvan£fen . . . . . .
Aan Dr. P. Smit.
Voor betaald door A. de Jong teG
—
f 10.000
ƒ 10.000
f 9
L 20
ƒ 34
\f 34
\f 41.785
]ƒ 41.785
ƒ 150
\f 150
ƒ 100
50
1
\f 151
\f 151
ƒ 10.166
\f 10.166
ƒ 3.800
\f 3.800
—
—
--
—
—
—
—
20
20
^0
67
67
—
18
78
Februari 1900.
•
•
•
•
15
8
8
13
14
15
7
8
3
9
11
22
28
28
1
1
1
Verschotten.
Voor taxatieloon van roerende en
onroerende goederen i/z boedel J.Kip.
Aan Cassa.
Voor betaald
Declaratiën.
Voor in deze maand in rekening ge­brachte
:
Zegelrechten
Registratierechten
Verschotten
Aan Zegel.
Voor in deze maand in rekening ge­bracht
Aan Registratie.
Voor idem
Aan Verschotten.
Voor idem
Maant 1900.
Debiteuren.
P. Maus.
Voor mijne nota
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 17, ten laste
P. Maus
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Quitantiën.
Voor betaald door M. Laut
Standaard-Hypotheekbank.
Voor het zuiver bedrag der hyp.
oblig. ten laste Dr. P. Smit . . .
Voor mijne 7*7» provisie van/öl.000.—
Aan Dr. P. Smit.
Voor het bedrag der hyp. obligatie
~ ^ f
f 32
f 82
f 17
j , 211
136
f 365
ƒ 17
L 211
136
\f 365
\f 40
\f 40
ƒ 16.327
ƒ 16.327
\f 50.490
127
ƒ 50.617
50
50
70
R8
05
70
38
08
75
75
—
50
50
79
Maart 1900. 19
•
12
22
3
8
14
3
15
3
3
7
10
3
1
2
3
3
6
ten behoeve van de Standaard-Hypo­theekbank
ad
onder aftrek van l'/o provisie . . .
Aan Provisie.
Voor van leening Dr. P. Smit • • •
Dr. P. Smit.
Voor ontvangen door M. van Vliet.
Voor mijne nota
Aan Cassa.
Voor betaald
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 19, ten laste
Dr. P. Smit
Registratie.
Voor op hyp. obHg. Dr. P. Smit . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor aant. hyp. verband o/d. polis
van brandassurantie Dr. P. Smit .
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvaneren . . . . . ..
Aan Debiteuren.
Hoop en Co. in liq.
Assur. MaatB. „de Nederlanden".
Voor ontvangen door G-. Bank voor
brandschade
Voor ontvangen door H. Janse voor
taxatieloon
Aan Cassa.
1 Voor betaald
f 51.000
510!
—
—
f 50.490
, 127
f 50.617
ƒ 70.650
, 405
f 71.055!
f 70.650
„ 405
f 71.055
f 1
f 1
\f ~
\f
\t 68
\f 68
\f 550
10
ƒ 560
\f 560
50
50
—
—
—
20
20
25
O'S
95
95
—
—
80
20 Maant 1900.
10 7 Assur. Maatvi. „de Nederlanden.'
Voor myne provisie i/z brand G-. Bank.
12 Aan Provisie.
Voor i/z brand G. Bank
15 8 Verschotten.
Voor inschr. hyp. Dr. P. Smit . . .
3 Aan Cassa.
Voor betaald
26 13 Deposito u/g.
R. M. en Zoon, voor a deposito ont­vangen
a 4 "/o 's jaars met l/m op­zegging
Aan Cassa.
Voor betaald
15 14 Verschotten.
Voor inschr. ter G-riffle Arr.-Rb. akte
. . . Petroleum-Maatschappij . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
15 Debiteuren.
J. Duijm.
Voor mijne nota
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 15, ten laste
J. Duijm
11 16 Standaard-Hypotheekbank.
Voor ontvangen door F. Eood . . .
8 Aan Cassa.
Voor betaald
17 Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
P. Mans.
Voor betaald
f
f
f
f
5
5
80
80
—
—
40
40
f 1.200
f 1.200
f 89
f 39
t 7.400
f 7.400
f 40
f 40
15
15
75
75
81
Maart 1900.
Boedel J. Kip.
Voor ontvangen door wed. J. Kip .
, idem door M. Kip
, L. Kip
Voor mijne nota
Aan Cassa.
Voor betaald
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 5/6, ten laste
boedel J. Kip
Verschotten.
Voor overboeking van 2 assurantie­polissen
i/z boedel J. Kip
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
• Voor staat van inschrijving hyp.
Dr. P. Smit
Aan Cassa.
Voor betaald
Registratie.
Voor op scheiding boedel J. Kip . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor 10 exempl. bijv. Staatscourant.
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
Van Leeuwen en Co.
Voor betaald
21
19 19
15 20
15 21
14 21
15
3
22
23
2.6
2.500
2.500
f 7.689
„ 1.530
f 9.219
f 7.689
1.530
ƒ 9.219
f
f 450
f 450
f 2
f 2
f 108
f 108
94^
94-^
94^
94^
55
55
50
50
50
50
50
50
6
22
82
Maart 1900.
•
•
•
n
t
8
3
7
15
3
15
3
16
8
3
7
24
26
27
27
28
28
Debiteuren.
. . . . Petroleum-Maatschappij.
Voor mijne nota
Aan Declaratiën.
Voor mijne nota, folio 8, ten laste
de . . . . Petroleum-Maatschappij .
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
J. Duijm.
Voor betaald
Verschotten.
Voor overschr. scheidingboedelJ.Kip
Voor overboeking 4 aandeelen in de
Ned. Handel-MU., voor dien boedel.
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor lokaalhuur veiling M. v. Vliet.
, loon afslager
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor overboeking van 15 aandeelen
i/d Standaard-Hyp.bank, voor boedel
J. Kip
Voor inschrijving voogdij-hypotheek
Aan Cassa.
Voor betaald
Cassa.
Voor ontvangen
Aan Debiteuren.
. . . Petroleum-Maat'J., voor betaald
f 96
ƒ 96
f 39
f 39
f 2
12
r u
f 14
f 50
25
f 75
f 75
f 15
1
f 16
f 16
ƒ 96
f 96
50
50
15
15
05
05
05
—
—
42»
42=
4-9:^
50
50
83
Maart 1900. 23
16
8
16
3
11
8
16
8
24
3
25
3
29
29
30
80
31
31
Verschotten.
Voor advertentiekosten A.-courant
„ idem B . . . . courant . . . .
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor advertentiekosten N. R.-courant
Aan Cassa.
Voor betaald
Standaard-Hypotheekbank.
Voor ontvangen taxatieloon door
B.de Jong, over het Ie kwartaal 1900
Aan Cassa.
Voor betaald
Verschotten.
Voor rijtuighuur
Aan Cassa.
Voor betaald
Privé.
Voor opname voor:
De huishouding
„ huishuur
Aan Cassa.
Voor uit de kas genomen
Onkosten.
Voor salaris aan A. over Maart 1900
„ idem aan B. over alsvoor . . .
„ getuigenloonen over het eerste
kwartaal 19C0
Voor telegramkosten over Maart 1900
Aan Cassa.
Voor betaald
f 12
40
f 52
f 52
f 4
f 4
f 100
f 100
f 4
f 4
f 225
. 100
f 325
f 325
f 100
50
11
1
f 162
f 162
—
—
—
50
50
—
50
50
—
—
—
50
50
50
24:
84
Maant 1900.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
8
18
13
14
16
1
11
10
25
12
27
5
IB
18
25
31
31
31
Declaratiën.
Voor deze maand in rekening gebrachte:
Zegelrechten
Registratierechten
Verschotten
Interest.
Voor 3''m rente a i'jo 'sjaars van
het kapitaal van ƒ 6.000.—
Aan Zegel.
Voor deze maand in rekening gebracht
Aan Registratie.
Voor idem
Aan Verschotten.
Voor idem .'
Aan Kapitaal.
Voor 3/m rente a 4°jo 's jaars
van ƒ6.000.—
Standaard-Hypotheekbank.
Voor telegramkosten, porto's en
aanteekengelden,o/h Ie kwartaal 1900
Ass. MaatQ. „de Nederlanden".
Voor provisie van gemcasseerde ass.
premiën, over het Ie kwartaal 1900.
Voor assign, porto's en aanteeken-gelden,
over alsvoor
Aan Onkosten.
Voor In rekening gebracht
Aan Provisie.
Voor op ass. premiën Ie kwart. 1900.
Verlies en Winst.
Voor overname van het verlies. . .
Aan Kantoormeubelen.
Voor afschrijving
Aan Zegel.
Voor verlies
Aan Interest.
Voor idem
Aan Onkosten.
Voor idem
r 48
, 1.923
, 741
f 2
45
80
87'
96
50
—
ƒ 2.714
f 60
ƒ 2.774
f 48
, 1.923
, 741
60
f 2.114:
f 3
f 3
f 7
f 4
2
f 7
f 590
ƒ 50
L 37
501
ƒ 590
12'
12'
45
80
87'
12'
54
46
—
04
96
—
24
50
74
24
85
Maant 1900.
Declaratiën.
"Voor winst
Provisie.
Voor idem
Aan Verlies en Winst.
Voor overname van de winst . .
Verlies en Winst.
Voor de zuivere winst
Aan Kapitaal.
Voor overname van de zuivere winst
Kapitaal.
Voor het saldo der rekening Privé
Aan Privé.
Voor afschrijving van het saldo .
Balans.
Voor de debetsaldo's
Aan Cassa.
Voor het saldo
Aan effecten.
Voor idem
Aan Kantoormeubelen.
Voor idem
Aan Ass. MaatO „de Nederlanden"
Voor idem
Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor idem
Aan Zegel.
Voor idem
Aan interest.
Voor idem
Aan M. Pau.
Voor idem
Aan Deposito ug.
Voor idem
Kapitaal.
Voor het saldo
Deposito o/g.
Voor idem
Transporteeren . . .
25
31
12
27
27 31
1
24
81
28
3
4
5
10
11
13
18
23
26
1
20
f 4.420
, 235
f 4.655
f 4.655
f 4.065
f 4.065
f 675
f 675
f 12.380
f 8.692
1.995
150
2
4
15
20
300
1.200
f 12.380
f 9.450
900
f 10.350
35
46_
81
81
57
57
08
46
65
37 =
26
08
57
57
86
26 Maart 1900,
Transport .
21 H. Prins.
Voor Idem
22 Dr. P. Smit.
Voor idem
25 Onkosten.
Voor idem
28 Aan Balans.
Voor de creditsaldo's
April 1900.
28 1 Balans.
Voor de creditsaldo's
1 Aan Kapitaal.
Voor het saldo
20 Aan Deposito o/g.
Voor idem
21 Aan H. Prins.
Voor idem
22 Aan Dr. P. Smit.
Voor idem
25 Aan Onkosten.
Voor idem
3 1 Cassa.
Voor het saldo
4 Effecten.
Voor idem
5 Kantoormeubelen.
Voor idem
10 Ass. Maatti. „de Nederlanden'.
Voor idem
11 Standaard-Hypotheekbank.
Voor idem
13 Zegel.
Voor idem
18 Interest.
Voor idem
28 M. Pau.
Voor idem
26 Deposito u/g.
Voor idem
28 Aan Balans.
Voor de debet saldo's
f 10.850
ƒ 259
, 1.750
19
f 12,880
f 12.880
f 12.880
f 9.450
900
259
1.750
19
f 12.380
8.692
1.995
150
2
4
15
20
300
1.200
f 12.380
f 12.380
57
50
17
84
08
08
08
57
50
17
84
08
83^
46
65
37^
26
08
08
87
§ 54. H e t o v e r b r e n g e n der j o u r n a a l p o s t e n . Zijn al
de in het memoriaal voorkomende, en daarvoor vatbare, posten aldus
gejournaliseerd, dan moeten de journaalposten in het Grootboek worden
overgebracht.
Zoodra al hetgeen, dat op een debiteur of crediteur betrekking
heeft, in het grootboek is getransporteerd, wordt in het journaal,
naast het nummer van het folio van het Grootboek, waarop de
rekening van den betrokken debiteur of crediteur voorkomt, een
stip (•) geplaatst, om dubbele overbrenging te voorkomen.
Hoe dat geschiedt kan blijken uit het op de volgende bladzijden
te vinden volledig Grootboek, dat geheel is gevormd door middel van
vorenstaand journaal.
§ 5 5 . A n d e r e v o r m van h e t j o u r n a a l . Het wil mij
toeschijnen — nu de niet met het dubbel boekhouden vertrouwde
lezer met het voorafgaande journaal heeft kunnen kennismaken —
hier de plaats te zijn voor de opmerking dat het journaal niet altijd
aldus wordt ingericht, maar daarvoor ook wel een andere vorm wordt
gekozen, om dan tevens op te geven waarom aan de gevolgde wijze
de voorkeur is gegeven.
Dat men, hoe men het journaal ook inricht, tot hetzelfde resultaat
moet komen kan blijken uit het volgende voorbeeld van eene andere,
veel toegepaste, inrichting van het journaal, waarin de eerste drie
posten van het hierna behandelde journaal geheel zijn overgenomen :
31 Januari 1900.
Effecten.
Voor ƒ4000.— a 4°/o pandbrieven v/d
Standaard-Hypotheekbank a 100 °/o. .
Kas.
Voor gestort
Kanto ormeut) elen.
Voor diverse meubelen
Aan Kapitaal.
Voor mijn inbreng
P. Jansen.
Voor mijne nota, folio 4
Debiteuren.
J. Pool.
Voor mijne nota, folio 3
J. Buck.
Voor idem, folio 7
J. Post.
Voor idem, folio 10
Transporteeren . . .
f 4.000
1.900
100
13
5
16
f 6.043
f 6.000
f 6.000
31 Januari 1900.
—
Transport . . .
Aan Declaratiën.
Voor in deze maand uitgegeven nota's
ten laste van:
P. Jansen, folio 4 .
J. Pool, , 3
J. Buck, , 7
J. Post, ,10
Quitantiën.
Voor quitantiën voor te incasseeren
assurantiepremiën op:
J. Kool, per 25 dezer
P. Groen, , 2 6 ,
B. Lijn, , 2 8 .
G. Bank, „ 2 8 , • .
F. Moor, , 8 0 ,
Voor gequiteerde grossen en nota's
voor op 1 Februari a. s. af te lossen
leeningen ten laste van:
P. Jonker
L. P. Nauta
en quitantiën van rente en aflossing
per 1 Febr. a. s. op:
P. Bol.
F. Hoorn
J. van der Wel
P. de Graaf
Aan Assurantie-Maatschappij „de
Nederlanden"
Voor hare remise (quitantiën) . . .
Aan Standaard-Hypotheekbank.
Voor idem (gros.sen en quitantiën).
f 6.043
4
15
11
20
23
, 15.307
, 10.743
, 150
700
138
, 630
f 33.786
20
50
05
—
10
35
—
25
05
05
49
55
59
f 6.000
8
13
, • 5
16
74
, 27.669
f 33.786
_
50
55
10
05
—
39
59
Bij deze wijze van journaliseeren, heeft men in het journaal twee
doorloopende geldkolommen ; in de eerste worden alle debet-, in de
tweede alle creditbedragen uitgetrokken. Beide kolommen worden,
het geheele journaal door, opgeteld, met het doel steeds te contro­leeren
of het evenwicht tusschen debet en credit doorloopend wordt
onderhouden.
Blijft dat evenwicht werkelijk aldus bewaard, dan moeten de debet-en
credittellingen op de proefbalans, aan het einde van eenig tijdvak —
bijv. een jaar — dezelfde eindcijfers aanwijzen als de debet- en
credittellingen in het journaal. Dit wordt den voorstanders dezer
wijze van behandeling onvoorwaardelijk toegegeven.
De vraag is echter bekend of het met deze wijze van behandeling
89
beoogde doel werkelijk wordt bereikt, m. a. w.: wanneer de eindcijfers
van het journaal eens niet sluiten met die van de proefbalans, moet
de fout dan alléén worden gezocht buiten het journaal?
Op deze vraag is door boekhouders van naam en ervaring geant­woord,
dat, — daargelaten, dat men bij deze wijze van behandeling
van het journaal, in een zaak van eenigen omvang, voor enorme
optellipgen staat — het van algemeene bekendheid is, dat bij geen
enkele bewerking zooveel fouten worden gemaakt, als juist bij de
optelling, en dat' het in de praktijk meermalen voorkomt, dat in die
gevallen de fout juist wordt gevonden in de optellingen van het
journaal.
Omdat' dit antwoord dezerzijds afdoende voorkomt, is aan eene
andere wijze van bewerking in dit werkje de voorkeur gegeven.
)
HOOFDSTUK VIII.
GROOTBOEK
door middel van vorenstaand journaal, gevormd uit het
daaraan voorafgaande memoriaal, volgens de
dageljjksche methode.
"^iiUh
INDEX OP HET GROOTBOEK.
A.
B.
Balans, (rekening) 28
C.
Cassa / . . . . 2, 3
Crediteuren 17
D.
Debiteuren 7
Declaratiën 8
Deposito, o/g 20
Deposito, u/g 26
K
Effecten 4
P.
i
i
i .
Interest
i
94
H.
I.
J.
Jansen P
K,
Kapitaal
Kantoormeubelen
Kip, Boedel J
L.
M.
N.
Nederlanden, Assurantie-Maatschappij de
O.
Onkosten
P.
Provisie
Prins, H
Pau, M
Privé iL
18
1
5
19
10
25
12
21
23
24
Quitantiën
Registratie'
Standaard-Hypotheekbank .
Smit, Dr. P.'
95
R,
S.
. . . . 9
. . . . 14
. . . . 11
. . . . '22
>
T.
ü.
V.
Verschotten 15, 16
Vei-lies en Winst 27
W.
IJ.
Z.
Zegel 13
96
1
Debet.
1900
Maart
Kapitaal.
31 Voor het saldo der rekening Privé. .
het saldo
f 676
9.450
f 10.125
57
57
97
Kapitaal.
1
Credit.
1900
Januari
Maart
1900
April
1 Voor mijn inbreng
31 , 8/m rente a 4''/o'sjaars van ƒ 6.000.-
, overname van de zuivere winst .
Voor Saldo 26
6.000
60
4.065
f 10.125
f 9.450
57
57
57
98
2
Debet. Cassa.
1900
Januari
Februari
1
5
6
9
10
12
18
19
20
23
26
27
29
30
31
1
3
Voor gestort
, ontvangen
" "
» "
" "
ji n
lï n
" "
' "
" "
/
Transporteeren fol. 3 . . .
1
2
2
3
4
4
5
6
6
7
7
8
8
9
9
9
10
10
10
10
10
11
11
11
12
12
13
f 1.900
, 10.000
. 4.892
105
900
, 2.007
, 15.000
ÖO
820
, 39.900
13
, 500
5
16
4
, 700
54
15
70
, 586
, 1.177
, 138
, 150
1
„ 26.050
„ 630
. 298
/•106.014
—
5,5
10
05
50
05
45
05
45
32
49
05
22^
25
55
50
58»
1900
Januari
Februari
10
99
Cassa.
Voor betaald
Transporteeren fol. 3
2
Credit.
105
100
1.645
3.080
94
10.000
1
19
900
6
1
6
1
7
18
1
2
10
15.000
1
39.800
15
2
10
500
2
34
75
80
50
50
40
35
20
45
20
60
20
75
75
70
20
80
15
59
42'
30
60
17 40
45250
85 40
300
200
150
27.665
73
1
45
7
3
4
ƒ100.402
25
25
35
75
50
50
49»
3
Debet.
1900
Februari
100
Cassa.
Maart
1900
April
Voor ontvangen
Transport van fol. 2
Voor Saldo . 26
/•106
18,
3,
10,
41,
10
3
16
014
,180
400
565
000
000
,785
.166
800
.327
68
40
108
39
96
58^
67
95
75
50
15
50
/•210.592
f 8.692
10=
33"
101
Cassa.
3
Credit.
1900
Februari
Maart
5
6
7
9
10
14
15
16
19
23
26
27
28
1
2
3
6
8
13
14
16
19
20
21
22
27
28
29
30
BI
Transport van fol. 2 . . .
Voor betaald • . . . .
" "
" "
"
1. »
n n
" 1)
" "
»
"
"
n jt *..
" "
1. 1.
n » • . . . .
it
" "
»
n »
"
, het saldo
•
14
14
14
14
15
15
15
15
15
16
16
16
16
17
17|
17:
18
19
19
19
19
20
20
20
20
21
21
21
21
21
22
22
22
23
23
23
23
OS
23
25
/•100.402
250
16
1
•4
1
5
', 1.447
, 10.470
1
131
1
34
150
„ 151
32
L 70.650
1
\ 560
80
1, 1-200
6
L 7.400
L 7.689
3
L 450
2
14
75
L 16
U 52
L 100
325
L 162
|, 8.692
ƒ210.592
49'^
90
20
20
80
9.U
8.S
20
4S
7fi
40
20
20
50
20
2f.
40
—
,55
50
50
05
42'
50
50
50
3H'>
10 =
102
4
Debet.
1900
Januari
1900
April
Effecten.
Voor /'4000.— 47» pandbrieven v/d Stan­daard-
Hypotheekbank a lOO'/o f 4.000-
f 4.000 -
Voor Saldo van :
/'2000.— 47i) pandbrieven v/d Standaard-
Hypotheekbank 26 f 1.995 •
(
<iliL
1
103
Effecten.
4
Credit.
1900
Januari
Maart
Voor /•2000.— 4% pandbrieven v/d Stan­daard-
Hypotheekbank a lOO'/i'/o vrij . .
Voor het saldo
f 4.000
2.005
1.995
^
l^
5
Debet.
1900
Januari
1900
April
104
Kantoopmeubelèn
Voor diverse meubelen . • . .
, aanschaffing
Voor saldo 26
f 100
100
f 200
f 150
105
Kantoormeubelen.
5
Credit.
1900
Maart 31 Voor afsclirijving
. het saldo .
24'
25
50-
150-
f 200-
106
6
Debet. P. Jansen.
1900
Januari Voor ontvangen
, mijne nota, folio 4. . .
, ontvangen door J. Eoos
f 1.645
8
3.080
f 4.784
50
50
107
P. Jansen.
6
Credit.
1900
Januari Voor door J. Kool betaald. f 4.734-
ƒ 4.734 -
108
7
Debet. Debiteuren ^).
1900
Januari
Februari
Maart
J. Pool, voor mijne nota y